به التهاب بافت ریه که یک یا دو طرف قفسه سینه را درگیر می‌کند و معمولا در اثر عفونت ایجاد میشود پنومونی یا عفونت ریه گفته میشود. پنومونی در اثر عفونت ریه ها ایجاد می شود.عفونت بیشتر کیسه هاي هوایی موجود در ریه و به میزان کمتر مجاري هوایی انتقال دهنده هوا به ریه ها را، در گیر می کند.بخش هایی از ریه که دچار عفونت شده است توسط مایع پر می شود. این مایع حاوي گلبول هاي سفیدي است که با عفونت مقابله می کند. عفونت ریه بیماری شایعی است و در سال یک درصد افراد بالغ را گرفتار می‌کند و هرساله برخی از این افراد می‌میرند. این بیماری به خصوص در افراد مسن و کودکان کم سن خطرناک است.
دلایل پنومونی چیست؟ منشأ پنومونی از کجاست؟
پنومونی توسط جرم ها (ارگانیسم هاي کوچک که میتوانند منجر به بیماري شود) ایجاد میشود .ویروس ها ،باکتري ها و قارچها انواعی ازجرم هاي ایجاد کننده ي پنومونی هستند. این جرم ها معمولا در ریه افراد سالم وجود ندارند. گاهی اوقات جرمها توسط جریان خون به ریه ها میرسند ولی اغلب توسط قطرات ریز آب موجود در هواي تنفسی(قطرات تنفسی) به ریه ها منتقل می گردند.منبع این جرمها افرادي هستند که با سرفه و عطسه کردن باعث انتشار جرم هاي موجود در قطرات تنفسی خود میشوند. گاهی اوقات میکروب ها از مکان هاي ناشایع منشأ می گیرند. پنومونی لژیونلائی یکی از انواع پنومونی است که توسط جرم هایی ایجاد میشود که در آبهاي گرم زندگی می کنند. جرم هایی که باعث پسیتاکوز می شوند معمو لا از پرندگان بخصوص طوطی منشأ میگیرند. استافیلو کوك مقاوم به متی سیلین معمولا در بیمارستان ها یافت میشود و میتواند در افرادي که به علل متفاوت در بیمارستان پذیرش می شوند، ایجاد پنومونی کند.
علاوه بر عفونت‌ها، ممکن است در اثر استنشاق مواد شیمیایی مانند بخارهای سمی نیز التهاب ریه ایجاد شود. در موارد نادری ممکن است التهاب ریه در اثر استشاق مواد حساسیت‌زا ایجاد شود. ممکن است مواجهه با موادی که در محیط کار یا محیطهای دیگر وجود دارند باعث ایجاد التهاب در بافت ریه شود. مثلا در برخی کشاورزان در اثر تنفس گرد و غبار غلات کپک زده ممکن است التهاب ریه روی دهد.
چه کسی مبتلا به پنو مونی می شود؟
هر کسی میتواند به پنو مونی مبتلا شود. حتی افراد سالم هم ممکن است به این بیماري مبتلا شوند.با این وجود جرم ها بیشتر به ایجاد عفونت در افراد با نقص ایمنی که دفاع طبیعی بدن در آن ها کاهش یافته ،تمایل دارند. افراد در سنین بسیار بالا و بسیار پایین (نوزادان و افراد مسن) ریه ها سیستم دفاعی ضعیف تري دارند و بنابر این پنومونی در سنین ابتدایی و انتهایی زندگی بیشتر دیده می شود. سایر مواردي که میتواند سیستم دفاعی ریه ها را تضعیف سازد شامل:سیگار تنباکو،عفونت هاي ویروسی که راههاي تنفسی را در گیر می کند(مانند سرماخوردگی معمولی) و سایر عفونت هاي ویروسی مانند HIV . بعضی دارو ها هم باعث تضعیف سیستم ایمنی و بیماري هاي جدي می شوند مانند داروهایی که در درمان سرطان کاربرد دارند . عمل جراحی هم میتواند باعث آسیب پذیر شدن افراد شود.بهمین علت است که پنومونی در بیمارانی که قبلا به دلایل دیگر در بیمارستان بستري بوده اند پیشرفت می کند.
چگونه متوجه شویم مبتلا به پنومونی بوده ایم؟
اگر فردي به پنومونی مبتلا شده باشد بطور حتم علایمی از بیماري را داشته اما به علت تشابه علایم با سایر بیماري ها ممکن است با آنها اشتباه گردد.
علایم شایع عبارتند از:
- سرفه
گاهی اوقات همراه با خلط زرد،سبز یا بهمراه رگه هاي خونی
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
که با نفس کشیدن تشدید میشود
- تب
- لرزهاي گهگاهی
- کاهش اشتها
- ضعف
پزشک چگونه پنو مونی را تشخیص می دهد؟
همانطوري که پزشک سؤالاتی درباره ي علایم بیماري از شما میپرسد، ممکن است با سمع نواحی گرفتار در ریه ها توسط گوشی پزشکی قادر به شنیدن صداهایی غیر طبیعی باشد. بیماري به سادگی تشخیص داده نمیشود، با وجود این ،معمولا در عکس ساده ي قفسه ي سینه بیماري تأ یید می شود.
درمان پنومونی چگونه است؟
درمان اصلی پنو مونی آنتی بیوتیک میباشد.بیشتر افراد با استراحت در منزل حال عمومی بهتري پیدا می کنند، اما افراد با بیماري شدیدتر باید در بیمارستان بستري شوند تا سطح اکسیژن خون آنها تحت نظر باشد و مایعات بصورت سرم به آنها تجویز گردد. با وجود اینکه بیشتر افراد حال عمومی بهتري پیدا می کنند، اگر بیماري بسیار شدید باشد، حتی با بهترین شیوه ي درمان ممکن است منجر به مرگ بیمار شود.
در صورت ابتلا به پنومونی چه کنیم؟
داروهایی راکه پزشکتان تجویز می کند ،به موقع مصرف نمایید و دوره ي درمانی آنتی بیوتیک را تمام کنید. اگر با درمان بهتر نشدید، بخصوص اگر تب شما قطع نشد یا نفس کشیدن برایتان مشکل شد، مجدداٌ با پزشک خود تماس بگیرید. شما ممکن است در اتاقی مجهز به مرطوب کننده اي که رطوبت هوا را افزایش می دهد و ریه هاي آزرده راتسکین می بخشد، آرامش بیشتري داشته باشید. استراحت کافی داشته باشید.
در عرض چه مدتی علایم تخفیف می یابد؟
بیشتر علایم مانند درد قفسه سینه وتب ،در عرض چند روز تخفیف می یابد. سرفه معمولا 2تا 3 هفته طول می کشد تا برطرف شود ،ولی خستگی و ضعف ممکنست ماهها زمان برد تا بطور کامل برطرف گردد. اگر علایم شما در حد انتظار بهبود نیافت و یا چنانچه بیماري عود کرد با مراجعه به پزشک بررسی بیشتري در خصوص یافتن علتی که باعث افزایش ریسک پنومونی در شما گشته است انجام می پذیرد.
پیشگیري
جرم هاي مسبب پنومونی بسیارشایع هستند و پیشگیري از آن ها دشوار می باشد. با این وجود پیشگیري از اعمالی که به سیستم دفاعی ریه ها آسیب می رساند می تواند کمک کننده باشد (مثل قطع سیگار). واکسن میتواند از ابتلا به برخی انواع پنومونی جلوگیري نماید. بیشتر کشورها توصیه به واکسیناسیون در افراد در معرض خطر می کنند (افراد مسن). واکسن هایی که بیشتر توصیه به آن ها شده است آنفولانزا و پنوموکوك می باشد.
تهیه و تنظیم:
نشاط خسروی – میکروبیولوژیست
منبع:
https://www.lung.org
