بیماری پوستی پسوریازیس را بشناسیم

بیماری پوستی پسوریازیس چندان شایع نیست ولی افرادی که با آن درگیر هستند مشکلات عدیده‌ای را پیش رو دارند. بیماری پسوریازیس که با نام‌های بیماری صدف پوستی یا صدفک هم شناخته می‌شود ، یک بیماری پوستی خودایمنی است. یعنی بدن علیه خودش عمل می‌کند. پسوریازیس یک بیماری مزمن است که در حال رفت‌و‌آمد است یعنی گاهی هست و گاهی نیست.

سلول‌های مرده و آسیب‌دیده پوست انسان دائم در حال ریزش هستند و سلول‌های سالم و جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند ولی در این بیماری به دلیل سیگنال‌ها و دستورات اشتباهی که به سلول‌های پوستی می‌رسد، سلول‌ها با سرعتی بسیار بیشتر از ریزش سلول‌ها، تولید می‌شوند. به این ترتیب پسوریازیس سبب پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود و ظاهری نامناسب به پوست فرد می‌دهد.

این بیماری یک بیماری ژنتیکی بوده و به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. دلیل اصلی بیماری پسوریازیس به وراثت باز می‌گردد. به این معنا که از بدو تولد در ژن فرد وجود دارد، ولی بروز آن قطعی نیست. برخی از عوامل مانند عفونت، تحریکات موضعی، داروهای خاص، آسیب پوست، آب و هوا، سیگار، الکل و استرس می‌تواند این بیماری را نمایان کند. هدف اصلی درمان این است که سرعت رشد سلول‌های پوست را کاهش دهد.

پسوریازیس پوسته‌ای

نوع نادری از این بیماری است که در سطح وسیع یا حتی کوچک با التهاب بسیار شدید روی دست، پا و انگشتان ظاهر می‌شود. سرعت توسعه این بیماری زیاد است در این وضعیت علاوه بر ضایعات پوستی تارها یا پودرهای حاوی مایع نیز درون پوست دیده می‌شود. تب، لرز، خارش شدید و اسهال در این نوع از بیماری شایع است.

پسوریازیس اریترودرمیک

این نوع از بیماری احتمال شیوع کمتری دارد و می‌تواند تمام سطح بدن را با پوسته‌های قرمز بپوشاند که همراه با خارش و سوزش شدید است.

پسوریازیس مفصلی یا آرتریت پسوریاتیک

این بیماری علاوه بر التهاب و پوسته پوسته شدن پوست، باعث تورم و درد مفاصل می‌شود. گاهی فقط درد مفاصل علائم بروز داده شده است و گاهی نیز با تغییر در ظاهر ناخن‌ها همراه است. نشانه‌های پسوریازیس مفصلی از حالت متوسط تا شدید متغیر است و می‌تواند هر کدام از مفاصل بدن را درگیر کند. همچنین ممکن است موجب سفتی و آسیب جدی مفاصل شود و در شرایط مزمن به تغییر شکل دائمی مفاصل منجر گردد.

علت بروز بیماری پسوریازیس

علت پسوریازیس به طور کامل مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد که با سیستم ایمنی بدن، سلول‌های T و دیگر گلبول‌های سفید خون به نام نوتروفیل‌ها در ارتباط است. سلول‌های T به طور معمول از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها دفاع می‌کنند. اما گاهی همین سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و آن‌ها را آلوده می‌کنند.

سلول‌های بیش از حد فعال T، باعث افزایش تولید سلول‌های پوست، سلول‌های T بیشتر و سایر سلول‌های سفید خون، به خصوص نوتروفیل‌ها می‌شوند. این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی می‌شوند. رگ‌های خونی موجود در مناطق آسیب‌دیده پسوریازیس باعث ایجاد قرمزی در این ضایعات پوستی می‌شوند.

این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم می‌شود که در آن سلول‌های پوستی جدید به سرعت در حال حرکت به سمت لایه خارجی پوست هستند. این اتفاق ممکن است طی روزها یا هفته‌ها به طول انجامد.

اغلب مبتلایان در سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی به این بیماری دچار می‌شوند. بیماری پوستی پسوریازیس مسری نیست و از طریق تماس فیزیکی به افراد دیگر منتقل نمی‌شود. با وجود این، پسوریازیس می‌تواند یک بیماری ژنتیکی و ارثی باشد. همچنین این بیماری به بخش‌های دیگر بدن شما منتشر نمی‌شود.

چه کسانی بیشتر در معرض پسوریازیس قرار دارند؟

هر کسی می‌تواند در خطر ابتلا به پسوریازیس باشد، اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند. از جمله:

سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. داشتن یک والد پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و داشتن دو والد پسوریازیس خطر بیشتری را به همراه دارد.

عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

افراد مبتلا به HIV بیشتر احتمال دارد که پسوریازیس را توسعه دهند تا افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند. کودکان و نوجوانان با عفونت‌های تکراری، به ویژه گلودرد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.

استرس

از آنجا که تنش می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد، سطوح استرس بالا ممکن است خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.

چاقی

وزن بیش از حد خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد.

سیگار کشیدن

استفاده از دخانیات نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند شدت بیماری را هم افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است در ابتدای توسعه بیماری نقش داشته باشد.

طبق آمار به دست آمده از وزارت بهداشت آمریکا حدود ۷.۵ میلیون نفر از مردم آمریکا به این بیماری مبتلا هستند. همه‌ گروه‌های سنی از کودکان تا سالمندان ممکن است به آن مبتلا شوند. همچنین این بیماری هم در زنان و هم در مردان دیده می‌شود.

علائم بیماری پسوریازیس چیست؟

در صورتی که فرد به این بیماری مبتلا باشد، همان‌طور که اشاره شد چرخه‌ سلولی سلول‌های پوستی به هم می‌ریزد و سلول‌ها بیش از حد تقسیم می‌شوند. این فرایند موجب ایجاد زخم‌هایی نقره‌ای رنگ و ضخیم بر سطح پوست می‌شوند؛ که اغلب قرمزی و سوزش و خارش را نیز به همراه دارند. از دیگر علائم این بیماری ضخیم شدن ناخن‌ها، پوست خشک و ترک‌خورده و نقاط پوسته‌پوسته شده در پوست است. گاهی مفاصل متورم و سفت‌شده نیز با دیگر علائم بیماری پسوریازیس همراه است.

انواع خفیف این بیماری صرفا از نظر زیبایی برای فرد آزاردهنده است ولی انواع شدید آن دردهای بسیاری برای فرد به همراه می‌آورد و موجب تغییر شکل و از کار افتادگی برخی نواحی در بدن فرد می‌شود.

علائم پوستی پسوریازیس بیشتر کدام نواحی بدن را درگیر می‌کند؟

علائم پسوریازیس بیشتر در نواحی آرنج، زانو و پوست سر بروز می‌کند ولی ممکن است نواحی دیگر نیز درگیر شوند.

چگونه بیماری پسوریازیس تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص پسوریازیس ممکن است به علت شباهتش با دیگر بیماری‌های پوستی، مانند اگزما، سخت باشد. اگر فکر می‌کنید به این بیماری  مبتلا شده‌اید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما معمولا با بررسی علائم و یک معاینه فیزیکی ساده، این بیماری را تشخیص می‌دهد.

پزشک همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص این بیماری، از پوست شما نمونه‌برداری کند و آن را برای بررسی بیشتر به در اختیار آزمایشگاه قرار دهد. در صورت نیاز، ممکن است او از شما بخواهد به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید

درجه‌های مختلف پسوریازیس:

خفیف: علائم بیماری کمتر از سه درصد از بدن شما را درگیر می‌کند؛
متوسط: علائم بیماری بین ۳ تا ۱۰ درصد از بدن شما را درگیر می‌کند؛
شدید: علائم بیماری بیش از ۱۰ درصد از بدن شما را درگیر می‌کند.

دوش گرفتن به آرامش پوست ملتهب کمک می‌کند و سلول‌های خشک شده روی سطح پوست را می‌شوید. از صابون‌های خشک و عطری که چربی پوست را از بین می‌برند، استفاده نکنید. توصیه می‌شود در استحمام از آب ولرم به جای آب داغ استفاده کنید. همچنین می‌توانید از خواص روغن های گیاهی طبعیی برای نرم کردن و رطوبت رسانی به پوست بهره‌مند شوید.

مرطوب کننده‌ها

بعد از حمام از لوسیون‌های ضد حساسیت و انواع کرم های مرطوب کننده استفاده کنید. فراموش نکنید که در فصل‌های سرد و خشک باید بیشتر مراقب پوست خود باشید. بهتر است برای جلوگیری از حساسیت احتمالی از هرگونه محصولات عطری دوری کنید.

نور طبیعی خورشید

قرار گرفتن زیر نور آفتاب به میزان کم، می‌تواند باعث تسکین پوست شود اما استفاده از کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید.

کاهش وزن

رسیدن به وزن متناسب می‌تواند باعث بهبود در تاثیرگذاری روش‌های درمان شود.

استفاده از مکمل‌های غذایی

داروها و ویتامین‌ها در روند بهبود تأثیرگذار هستند. روغن ماهی، امگا 3، ویتامین دی، شیر سویا و آلوئه ورا نیز باعث بهبود بروز علائم می‌شوند.

رژیم غذایی سالم

از فست فود، گوشت قرمز، مواد غذایی فرآوری شده و چربی‌های اشباع شده دوری کنید و به دنبال تغذیه سالم باشید. پروتئین‌های خالصی مانند مواد غذایی حاوی اسید چرب امگا ۳ مانند ماهی سالمون، میگو، تخم کتان و سویا مفید هستند

حفظ آرامش و دوری از استرس

همان‌طور که گفته شد، استرس و اضطراب از عوامل بروز بیماری پسوریازیس است و می‌تواند باعث وخیم شدن اوضاع شود. آرامش را به زندگی خود بازگردانید و به دنبال یوگا و مدیتیشن بروید.

سیگار ممنوع

این مورد نیز مانند مورد قبلی از عوامل تحریک بیماری به شمار می‌رود. اگر به بیماری پسوریازیس مبتلا هستید، به هیچ وجه به سراغ سیگار نروید.

برای پسوریازیس چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد

اگر احتمال می‌دهید که به پسوریازیس مبتلا هستید؛ حتما به پزشک مراجعه کنید تا پس از تشخیص قطعی درمان شما آغاز شود. همچنین اگر پسوریازیس این مشکلات را برای شما به همراه دارد:

• باعث ناراحتی و درد می‌شود
• ظاهر پوست شما را نامطلوب کرده و دچار ریزش مو شده‌اید.
• منجر به مشکلات معمول مانند درد، تورم یا عدم توانایی برای انجام وظایف روزانه شده است.

در صورتی که علائم و نشانه‌های شما رو به وخامت است یا درمان نتیجه‌بخش نبوده، حتما از مشاوره‌های پزشکی راهنمایی و کمک بگیرید. ممکن است به داروهای مختلف یا ترکیبی از درمان‌های لازم برای مدیریت پسوریازیس نیاز داشته باشید.