توتون و تنباکو هر ساله سبب مرگ 8 میلیون نفر می شوند. امسال شواهدی مبنی بر ابتلای بیشتر افراد سیگاری به کووید-19 در مقایسه با غیر سیگاری ها، منتشر شد. این موضوع بسیاری از افراد سیگاری را به ترک سیگار ترغیب می کند. با وجود فشارهای اجتماعی و اقتصادی مضاعف در زمان همه گیری کرونا، ترک اعتیاد چالش برانگیز شده است. اما دلایل بسیاری برای آن وجود دارد.
فواید ترک دخانیات
اثرات ترک دخانیات به سرعت قابل مشاهده هستند:
- فقط پس از 20 دقیقه ترک سیگار، ضربان قلب کاهش می یابد.
- در عرض 12 ساعت، سطح مونوکسیدکربن خون به حد طبیعی می رسد.
- طی 2 تا 12 هفته گردش خون بهبود می یابد و عملکرد ریه ها بهتر می شود.
- طی 1 تا 9 ماه سرفه و تنگی نفس کاهش می یابد.
- در طی 5 تا 15 سال، خطر سکته مغزی در یک فرد سیگاری به میزان یک فرد غیر سیگاری کاهش می یابد.
- طی 10 سال، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان ریه به نصف می رسد.
- در طی 15 سال، خطر ابتلا به بیماری های قلبی به حداقل می رسد.
اگر این کافی نیست، در اینجا چند دلیل دیگر وجود دارد!
مضرات استعمال دخانیات
تاثیر سوء بر ظاهر
- بوی نامطبوع آن از پوست بدن و لباس ها گرفته تا کل خانه را فرا می گیرد.
- دخانیات باعث زردی دندان ها، ایجاد پلاک و همچنین بوی بد دهان می شود.
- پروتئین هایی که به پوست قابلیت ارتجاعی می دهند را از بین می برد. این عامل سبب چروک شدن پوست به خصوص در نواحی اطراف لب و چشم و پیری زودرس می شود.
- استعمال دخانیات خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش میدهد. پسوریازیس، یک بیماری التهابی پوستی غیر مسری است که باعث خارش و لکه های قرمز در بدن می شود.
ابتلا به انواع سرطان ها و مرگ
- مصرف دخانیات بیش از 20 نوع سرطان ایجاد می کند و مسئول 25٪ از کل مرگهای سرطانی در جهان است.
- در دود سیگار حداقل 70 ماده شیمیایی عامل سرطان شناخته شده است.
- افراد سیگاری، به طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به سرطان خون حاد میلوئیدی هستند.
- مطالعات نشان می دهند خطر ابتلا به سرطان پستان را در میان زنان سیگاری بیشتر است.
- انواع سیگارهای بدون دود نیز، باعث ابتلا به سرطان های دهان، لب، حنجره و مری می شود.
- سرطان حفره های سینوس بینی و پارانازال سرطان روده بزرگ، کبد، لوزالمعده، معده یا تخمدان
- سرطان دستگاه ادراری تحتانی (شامل مثانه، حالب و کلیه)
تهدید سلامت اطرافیان
- سالانه بیش از 1 میلیون نفر در اثر قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران می میرند.
- دود سیگار افراد غیر سیگاری را در معرض ابتلا به سرطان ریه و دیابت نوع 2 قرار می دهد همچنین سبب تبدیل سل نهفته به بیماری فعال می شود.
- سیگار همچنان یکی از علل مهم آتش سوزی های تصادفی و مرگ و میرهای ناشی از آن می باشد.
به خطر افتادن کودکان
- کودکان افراد سیگاری دچار کاهش عملکرد ریه و یا التهاب مجاری تنفسی می شوند.
- همچنین در معرض ابتلا به آسم قرار گرفته و اختلالات مزمن تنفسی در بزرگسالی همراه آنان خواهد بود.
- سیگار الکترونیکی نیز امنیت کودکان را تهدید می کند. احتمال نشت دستگاه یا بلعیدن مایعات توسط کودکان وجود دارد همچنین موجب آتش سوزی و انفجار شده و صدمات ناشی از آن ها را نیز به دنبال دارد.
- نیکوتین موجود در سیگارهای الکترونیکی یک داروی بسیار اعتیاد آور است که می تواند به مغز در حال رشد کودکان آسیب برساند.
پیامدهای اجتماعی منفی
مصرف دخانیات می تواند بر روابط اجتماعی تأثیر منفی بگذارد. افراد سیگاری به طور متوسط 1.4 میلیون دلار صرف هزینه های شخصی می کنند. این مبلغ شامل هزینه های مربوط به استعمال دخانیات، هزینه های پزشکی و … می شود. در حالی که می توانند آن را صرف امور مفیدتری کنند.
مشکلات جنسی
- افراد سیگاری احتمالاً ناباروری را تجربه می کنند.
- سیگار کشیدن جریان خون در آلت تناسلی را محدود می کند و باعث اختلال در نعوذ می شود.
- باعث تغییر شکل اسپرم شده و از تعداد و تحرک آن در مردان می کاهد.
بیماری های قلبی
فقط چند نخ سیگار در روز یا قرار گرفتن در معرض دود آن، خطر بیماری قلبی را افزایش می دهد. همچنین مصرف دخانیات تا دو برابر سبب افزایش خطر سکته مغزی می شود. دود تنباکو باعث تجمع پلاک ها و ایجاد لخته های خون می شود. در نتیجه جریان خون را محدود می کند و نهایتا منجر به حملات قلبی و مغزی می شود.
اختلال و ازدست دادن بینایی و شنوایی
شواهد نشان میدهند ، سیگار کشیدن باعث بسیاری از بیماری های چشمی می شود. آب مروارید و گلوکوم از جمله ی این بیماری ها هستند و در صورت عدم درمان منجر به نابینایی می شوند. افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری به دژنراسیون ماکولای وابسته به سن مبتلا می شوند، وضعیتی که منجر به کاهش بینایی برگشت ناپذیر می شود.
آسیب به همه اعضای بدن
سیگار کشیدن یک عامل ابتلا به زوال عقل و اختلالات ذهنی است و بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است. تخمین زده می شود 14٪ موارد آلزایمر در سطح جهان به سیگار کشیدن مربوط شود.
خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را افزایش می دهد. پریودنتال یک بیماری التهابی مزمن است که لثه ها و استخوان فک را از بین می برد و منجر به از دست دادن دندان می شود.
افراد سیگاری در معرض ابتلا به بیماری هایی از جمله آرتریت روماتوئید ، کرون و مننژیت باکتریایی هستند.
آلودگی محیط زیست
دخانیات باعث آلودگی محیط زیست می شوند پس برای محافظت از محیط زیست دخانیات را ترک کنید.
ته سیگار از متداول ترین اقلام زباله ای است که در سواحل و کناره های آب در سراسر جهان جمع می شود. مواد خطرناکی که در ته سیگار شناسایی شده اند، از جمله آرسنیک، سرب، نیکوتین و فرمالدئید می باشند.
دود تنباکو می تواند به میزان قابل توجهی در سطح آلودگی هوا در یک شهر نقش داشته باشد. این دود شامل سه نوع گاز گلخانه ای است: دی اکسید کربن، متان و اکسیدهای نیتروژن که باعث آلودگی محیط می شوند.
جنگل زدایی برای پرورش توتون عواقب جدی زیست محیطی را در بر دارد. عواقبی مانند، ازدست دادن تنوع زیستی، فرسایش و تخریب خاک، آلودگی آب و افزایش دی اکسید کربن در جو.
چگونه مصرف دخانیات را ترک کنیم
ترک دخانیات رویدادی نیست که در یک روز اتفاق بیافتد ، بلکه یک سفر است. با ترک آنها می توان سلامت و کیفیت زندگی خود و اطرافیان را بهبود بخشید. در این مسیر می بایست رفتار خود را تغییر داده، آن را مدیریت کنید و با علائم ترک نیکوتین کنار بیایید. با یک برنامه ریزی مناسب می توانید از اعتیاد رهایی یافته و این عادت را برای همیشه از بین ببرید.
در اینجا روش هایی برای ترک سیگار آورده شده :
- برای روز ترک کردن تاریخ تعیین کنید و آماده شوید.
- میزان مصرف خود را تا تاریخ تعیین شده کاهش دهید و از روز ترک کاملا آن را متوقف کنید.
- در مورد تاریخ ترک به خانواده و دوستان خود بگویید.
- همه ی سیگارها و زیرسیگاری ها را دور بریزید.
- تصمیم بگیرید که آیا حاضر به استفاده از درمان جایگزین نیکوتین (NRT) هستید یا خیر.
- اگر قصد شرکت در گروه ترک اعتیاد را دارید ، همین حالا ثبت نام کنید.
- از مواد جایگزین خوراکی مانند آب نبات، آدامس بدون قند و… استفاده کنید.
- از دوستان و اعضای خانواده ای سیگار می کشند بخواهید در اطراف شما سیگار نکشند یا از آنها دوری کنید.
- آب فراوان بنوشید
- مطمئنا در طول روز چندین بار به سیگار تمایل پیدا خواهید کرد، با آن مقابله کنید. میل به سیگار 5-3 دقیقه دوام دارد.
- حواس خود را به کار های دیگر پرت کنید.
- به پیاده روی مشغول شوید.
- نفس های عمیق بکشید و ریه های خود را پر از هوای تازه کنید.
تهیه و تنظیم: سارا پورصالحیان – دانشجوی مهندسی پزشکی
منابع: www.who.int- www.medicalnewstoday.com
