همه چیز درباره جراحی رباتیک
جراحی رباتیک یک فناوری پیشرفته در حوزه جراحی است که از ربات ها و دستگاه های الکترونیکی برای انجام عمل جراحی استفاده میکند. در این نوع جراحی، ربات ها توسط جراح کنترل میشوند و به او کمک میکنند تا عمل جراحی را با دقت بالا و به صورت دقیقتر انجام دهد.
ربات ها در جراحی ها نقش مهمی دارند. آنها قادر به انجام حرکات دقیق و پیچیده هستند که برای جراحان انسانی ممکن نیست. همچنین، ربات ها قادر به انجام عمل جراحی با سه بعدی بودن و بزرگنمایی تصویر میباشند که به جراح کمک میکند تا بهترین تصمیم را در طول عمل جراحی بگیرد.
عملکرد ربات ها در جراحی به صورت زیر است:
۱. جراح کنترل ربات: در این حالت، جراح با استفاده از دستگاه کنترلی، ربات را کنترل میکند و حرکات دست را انجام میدهد. این حالت معمولاً در جراحی های مینیمالیینوازی استفاده میشود.
۲. جراح کنترل شده تلهربات: در این حالت، جراح با استفاده از دستگاه کنترلی، تلهربات را کنترل میکند و حرکات دست را به صورت معکوس از خود انجام میدهد. به این ترتیب، حرکات دست در داخل بدن برعکس میشود و جراح قادر به انجام عمل جراحی با دقت بالا است.
۳. جراح خودکار: در این حالت، ربات به صورت خودکار عمل جراحی را انجام میدهد. برای این منظور، ربات با استفاده از الگوریتم های پیچیده و سیستم های هوش مصنوعی، قادر به تشخیص و انجام عمل جراحی است.
نمونههایی از جراحی رباتیک عبارتند از:
۱. جراحی رباتیک قلب: در این نوع جراحی، ربات ها به جراح کمک میکنند تا عمل جراحی قلب را به صورت دقیق و با کمترین خطر انجام دهند. این نوع جراحی شامل عملهایی مانند تعویض سوپاپ قلب، رفع تنگی عروق قلبی و تعویض عروق قلب است.
۲. جراحی رباتیک سرطان: در جراحی رباتیک سرطان، ربات ها به جراح کمک میکنند تا تودههای سرطانی را با دقت بالا و به صورت کاملاً حذف کند. این نوع جراحی شامل عملهایی مانند استئومیلیتومی (برداشتن توده سرطانی از استخوان)، پروستاتکتومی (برداشتن پروستات) و مستقیم سازی مجاری ادراری است.
۳. جراحی رباتیک گوارش: در این نوع جراحی، ربات ها به جراح کمک میکنند تا عمل جراحی مرتبط با سیستم گوارش را انجام دهد. این نوع جراحی شامل عملهایی مانند گاستروکتومی (برداشتن قسمتی از معده)، کولکتومی (برداشتن قسمتی از روده کبدی) و آپاندیکسکتومی (برداشتن ضایعات التهابی از آپاندیکس) است.
۴. جراحی رباتیک ارتوپدی: در جراحی رباتیک ارتوپدی، ربات ها به جراح کمک میکنند تا عمل جراحی مرتبط با اعضای حرکتی بدن را انجام دهد. این نوع جراحی شامل عملهایی مانند تعویض مفصل، تعویض پروتز و برداشتن تودههای توموری در استخوان است.
جراحانی که از سیستم رباتیک استفاده میکنند تفاوت جراحی با آن نسبت به انجام جراحی توسط ابزارهای سنتی را درک خواهند کرد.
یکی از تفاوتها دقت عمل بیشتر با کمک ربات و مشاهده بهتر ناحیه جراحی است. با استفاده از جراحی رباتیک، جراحان میتوانند اقدامات ظریف و پیچیدهای را انجام دهند که ممکن است انجام آن کارها با روشهای دیگر، دشوار یا غیرممکن باشد. غالباً، جراحی رباتیک جراحی کم تهاجمی است و از مزایای این جراحی کم تهاجمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عوارض کمتر مانند عفونت کمتر محل جراحی
- درد و خونریزی کمتر
- بهبودی سریعتر
- جای زخم کوچکتر و کمتر
محققان همچنین کشف کردند که جراحی رباتیک شانس بستری مجدد را به نصف(۵۲درصد) کاهش میدهد و خطر لخته خون نیز چهار برابر(۷۷درصد) کاهش مییابد.
در حقیقت ترومبوز/ لخته خون یک پاسخ طبیعی به زخم برای جلوگیری از خونریزی است اما میتواند به ترومبوزیس منجر شود، که این امر خطرناک است و زمانی اتفاق میافتد که لختهها در یک رگ خونی سالم جریان خون را مسدود کنند.
محققان دریافتند در نتیجه دوره نقاهت کوتاهتر، استقامت و کیفیت زندگی بیماران نیز بهبود یافته و فعالیت بدنی آنها نیز افزایش مییابد چرا که طی این مطالعه و آزمایش بر روی بیماران محققان دریافتند گامهای روزانه بیماران پس از دوره نقاهت افزایش یافته است. دادههای میزان گام طی شده توسط بیماران بر روی یک حسگر هوشمند پوشیدنی اندازهگیری میشود.
معایب جراحی رباتیک عبارتند از:
- هزینه بالا: جراحی رباتیک معمولاً هزینهبر است و ممکن است برخی از بیماران نتوانند هزینه آن را تحمل کنند.
- نیاز به تجهیزات و فضای خاص: برای انجام جراحی رباتیک، بیمارستانها باید تجهیزات و فضای خاصی داشته باشند که ممکن است در برخی مناطق کمی دسترسی به آنها محدود باشد.
- محدودیت در عملکرد: برخی از جراحیها به دلیل محدودیتهای فنی و قابلیتهای رباتیک، نمیتوانند به طور کامل توسط ربات انجام شوند و نیاز به جراح انسانی دارند.
باید توجه داشت که مزایا و معایب جراحی رباتیک بستگی به نوع عمل و شرایط هر بیمار دارد. در هر صورت، تصمیم نهایی در مورد نوع جراحی باید توسط پزشک بر اساس شرایط بیمار گرفته شود.