تأثیر آرتروز بر روی قسمتهای مختلف بدن
آرتروز ممکن است بر قسمتهای مختلف بدن تأثیر متفاوتی بگذارد؛
از جمله:
· مفصل ران
درد در ناحیه کشاله ران یا باسن و گاهی در قسمت داخلی زانو یا ران احساس میشود.
· زانو
احساس “رنده شدن” یا “خراشیدن” هنگام حرکت دادن زانو.
· انگشتان
رشد استخوانی (خار) در لبه مفاصل باعث تورم و قرمز شدن انگشتان میشود.
ممکن است درد در قسمت شست نیز وجود داشته باشد.
· پا
در انگشت شست پا احساس درد میکنید. ممکن است مچ پا یا انگشتان پا متورم شود.
با بدتر شدن آرتروز، غضروفها ممکن است دچار شکافهای ناهموار شوند.
استخوانها ممکن است سفت شوند، تغییر شکل دهند و دچار ناهمواری شوند.
وقتی غضروف از بین رود، به خودی خود رشد نمیکند.
عوامل خطر آرتروز
عواملی که میتوانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند عبارتند از:
· سن بالا. خطر آرتروز با افزایش سن افزایش مییابد.
· جنسیت. زنان بیشتر به آرتروز مبتلا میشوند؛ هرچند دلیل آن روشن نیست.
· چاقی. حمل وزن اضافی بدن از چند جهت به افزایش آرتروز کمک میکند و هرچه وزن بیشتری داشته باشید خطر شما بیشتر میشود. افزایش وزن باعث افزایش فشار به مفاصل تحملکننده وزن مانند لگن و زانو میشود. همچنین، بافت چربی پروتئینهایی تولید میکند که میتواند باعث التهاب مضر در اطراف مفاصل شما شود.
· آسیبهای مفصلی. آسیبهایی مانند آسیبهایی که هنگام ورزش یا هنگام تصادف رخ میدهد، میتواند خطر آرتروز را افزایش دهد. حتی صدماتی که سالها پیش رخ داده و به ظاهر بهبود یافتهاند نیز میتوانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
· فشار مکرر بر روی مفصل. اگر شغلی که دارید یا ورزشی که میکنید فشار تکراری را روی مفصل وارد میکند، ممکن است در نهایت این مفصل دچار آرتروز شود.
· ژنتیک. برخی از افراد آرتروز را به ارث میبرند.
· تغییر شکل استخوان. برخی از افراد با بدشکلی مفاصل و یا غضروف معیوب متولد میشوند.
· برخی از بیماریهای متابولیک. این موارد شامل دیابت و شرایطی است که بدن شما آهن زیادی دارد (هموکروماتوز).
تشخیص آرتروز
سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایشات آزمایشگاهی به تشخیص آرتروز کمک میکند.
پزشک عمومی ممکن است اولین کسی باشد که در مورد درد مفصل با او صحبت میکنید. پزشک اطلاعاتی درباره سوابق پزشکی، علائم، چگونگی تأثیر درد بر فعالیتها، همچنین مشکلات پزشکی و استفاده از دارو را مرور میکند. پزشک مفاصل را بررسی کرده و حرکت میدهد.
آزمایشات زیر به تشخیص آرتروز کمک میکنند:
· آسپیراسیون مفصل. پس از بیحس کردن ناحیه مورد نظر، یک سوزن به داخل مفصل وارد میشود تا مایعات خارج شود. این آزمایش به دنبال ایجاد عفونت در مایعات است. نتایج میتواند به رد سایر شرایط پزشکی یا سایر اشکال آرتروز کمک کند.
· اشعه ایکس. اشعه ایکس میتواند علت مفصلی یا استخوانی یا تغییرات مربوط به آرتروز را نشان دهد.
· ام آر آی. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی دید بهتری در مورد غضروف و سایر قسمتهای مفصل ایجاد میکند.
درمان آرتروز
هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد. اما دارو، روشهای غیردارویی و کارهای جانبی میتوانند به کاهش درد کمک کنند. به عنوان آخرین چاره، میتوان یک مفصل آسیب دیده را با یک اتصال فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی جایگزین کرد.
داروها
· مسکنها. مسکنها شامل استامینوفن و مواد افیونی هستند. استامینوفن بدون نسخه در دسترس است و مواد افیونی باید توسط پزشک تجویز شود.
· داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs). این داروها بیشترین استفاده را برای تسکین التهاب و درد دارند. داروهای ضد التهاب شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب هستند. آنها به صورت OTC یا نسخهای در دسترس هستند؛ اما نسخههای OTC فقط به کاهش درد کمک میکنند.
· ضد واکنشها. محصولات OTC شامل موادی مانند کپسایسین، منتول و لیدوکائین هستند. این داروها انتهای عصب را تحریک میکنند، بنابراین ناحیه دردناک احساس سرما، گرما یا خارش میکند تا تمرکز را از درد واقعی دور کند.
· کورتیکواستروئیدها. این داروهای ضد التهاب تجویزشده به روشی مشابه هورمونی به نام کورتیزول عمل میکنند. دارو از طریق دهان مصرف میشود یا در مطب پزشک به مفصل تزریق میشود.
· پلاسمای غنی از پلاکت (PRP). این محصول از طریق تزریق توسط پزشک در دسترس است و دارای پروتئینهایی است که به کاهش درد و التهاب کمک میکند.
· داروهای دیگر. داروی ضد افسردگی دولوکستین و داروی ضد تشنج پرگابالین داروهای خوراکی هستند که برای درمان درد آرتروز مورد تایید FDA هستند.
درمانهای غیر دارویی
درمانهای غیردارویی برای آرتروز شامل موارد زیر هستند:
ورزش
حرکت، بخشی اساسی از یک طرح درمانی آرتروز است. طبق برنامه وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، انجام 150 دقیقه ورزش متوسط تا شدید در هفته باید مورد هدف باشد. برنامه ورزشی خوب برای مبارزه با درد و سفتی آرتروز چهار بخش دارد:
· ورزشهای تقویتکننده: عضلات اطراف مفاصل دردناک را میسازند و به کاهش فشار روی آنها کمک میکنند.
· حرکات کششی: به کاهش سفتی و حرکت مفاصل کمک میکنند.
· ورزشهای هوازی یا کاردیو: به بهبود میزان استقامت و انرژی و کاهش وزن اضافی کمک میکنند.
· تمرینهای تعادل: به تقویت عضلات کوچک در اطراف زانو و مچ پا کمک میکند و از سقوط جلوگیری میکند.
قبل از شروع یک برنامه تمرینی جدید با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.
· عمل جراحی· جراحی مفصل میتواند عملکرد را بهبود بخشد و یا مفاصل آسیبدیده را جایگزین کند تا تحرک ایجاد شود و درد تسکین یابد.
مفصل ران و زانو مفصلی است که معمولاً تعویض میشود. جراح ارتوپدی میتواند بهترین روش را بر اساس میزان آسیبدیدگی مفصل تعیین کند.
درمانهای فیزیکی و دستگاههای کمکی
فیزیوتراپیستها، کاردرمانگران و متخصصان عمل جراحی میتوانند موارد زیر را انجام دهند:
· تمرینات خاص برای کمک به ثبات مفاصل و تسکین درد
·اطلاعاتی درباره درمانهای طبیعی و محصولاتی که میتوانند درد را تسکین دهند، جمعآوری کنند
· دستورالعملی برای سهولت حرکت و محافظت از مفاصل داشته باشند
· از مهاربندها، کفش یا سایر وسایل کمکی استفاده کنند
کاهش وزن
وزن زیاد باعث ایجاد فشار اضافی بر روی باسن، زانو، پا و کمر میشود. کاهش وزن به کاهش درد و توقف یا کاهش آسیب مفصلی کمک میکند. هر نیم کیلوگرم کاهش وزن ۲ کیلوگرم از فشار روی مفاصل پایین بدن را کم میکند.
روشهای خودمراقبتی در برابر آرتروز
تمرین عادتهای زیر میتواند باعث کاهش سرعت پیشرفت آرتروز شده، سلامتی شما را حفظ کرده و تا زمانی که ممکن است عمل را به تعویق بیندازد.
وزن مناسب داشته باشید
اضافه وزن باعث بدتر شدن آرتروز میشود. برای حفظ وزن سالم، تغذیه سالم را با ورزش منظم ترکیب کنید.
قند خون را کنترل کنید
بسیاری از افراد به دیابت و آرتروز مبتلا هستند. داشتن سطح گلوکز بالا میتواند غضروف را سفت و سختتر کرده و آن را تجزیه کند. داشتن دیابت باعث التهاب میشود که غضروف را نیز ضعیف میکند.
محدوده حرکت را حفظ کنید
حرکت، دارویی برای مفاصل است. عادت کنید مفاصل خود را در دامنه حرکتی کامل قرار دهید، اما فقط تا جایی که درد بیشتری ایجاد نکند. کشش ملایم، بالا و پایین آوردن پاها از حالت ایستاده یا نشسته، پیادهرویهای روزانه و سرگرمیهایی مانند باغبانی میتواند به شما کمک کند. اما به بدن خود گوش دهید و هرگز خیلی فشار نیاورید.
بهترین راه پیشگیری از آرتروز (از مفاصل محافظت کنید)
هنگام انجام ورزش حتماً خود را گرم کرده، سپس سرد کنید. اگر ورزش میکنید، از مفاصل خود محافظت کنید. برای بلند کردن، هل دادن، کشیدن و حمل از بزرگترین و محکمترین مفاصل خود استفاده کنید. قدم خود را برای جلوگیری از سقوط تماشا کنید. استراحت خود را در طول روز متعادل کنید.
آرام باشید.
راههایی برای کاهش یا جلوگیری از استرس از طریق مراقبه، گوش دادن به موسیقی، برقراری ارتباط با دوستان و خانواده، انجام فعالیتهای سرگرمکننده و یافتن راههایی برای استراحت و شارژ مجدد پیدا کنید.
سبک زندگی سالم را انتخاب کنید
خوردن غذای سالم، عدم استفاده از سیگار و خواب خوب به شما کمک میکند تا بهترین حالت را داشته باشید.
ممکن است فاکتورهایی برای آرتروز داشته باشید که نمیتوانید کنترل کنید؛ مانند وراثت، سن و جنسیت. اما سایر عوامل خطر را میتوان کنترل کرد و مدیریت آنها میتواند به کاهش خطر آرتروز کمک کند.
نکات زیر میتواند به شما در مدیریت عوامل خطر تحت کنترل خود کمک کند:
· از بدن خود مراقبت کنید. اگر یک ورزشکار هستید، مطمئن شوید که از بدن خود مراقبت میکنید. از لباسهای ورزشی و کفشهایی استفاده کنید که ضربه شما را روی زانوها کاهش میدهد. همچنین اطمینان حاصل کنید که مدل ورزشهای خود را تغییر دهید، به طوری که تمام عضلات شما تمرین کنند، نه فقط هر بار عضلاتی یکسان.
· مراقب وزن خود باشید. شاخص توده بدن (BMI) خود را در محدوده مناسب قد و جنسیت نگه دارید.
· رژیم غذایی سالم داشته باشید. طیف وسیعی از غذاهای سالم را مصرف کرده و تمرکز خود را روی سبزیجات و میوههای تازه بگذارید.
· استراحت کافی داشته باشید. به بدن خود فرصتهای کافی برای استراحت و خواب دهید.
عوارض جانبی آرتروز
آرتروز یک بیماری تخریبکننده است که با گذشت زمان بدتر و اغلب منجر به درد مزمن نیز میشود. درد و سفتی مفصل میتواند به حدی شدید باشد که کارهای روزمره را دشوار کند. افسردگی و اختلالات خواب میتواند ناشی از درد و ناتوانی آرتروز باشد.
بر اساس گزارشها آرتروز زانو شایعترین عارضه در میان بیماریهای آرتروئیدی است که در اکثر موارد به طور عمده در میان جمعیت زنان بالای 45 سال رخ میدهد. در ادامه نوشته، به صورت خلاصه به بیان نشانههای آرتروز زانو میپردازیم و در پایان روشهای کمک به بهبود این عارضه از طریق ورزش را بیان خواهیم کرد.
ورزش میتواند در مراحل آخر آرتروز هم مفید باشد؟
از نقطه نظر پزشکی دلایل بسیار زیادی برای درمان بیماریها با کمک ورزشهای تمرینی وجود دارد که از میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· ورزش میتواند قدرت مانور و تحرک مفاصل را حفظ کند
· ورزش عضلات را برای حمایت از مفاصل قویتر میکند
· عضلات قوی مفاصل را برای انجام بهتر حرکات یاری میکنند
لازم نیست که برای درمان آرتروز زانو از ورزشهای سنگین و نفسگیر استفاده شود.
قابل توجه است که بهترین حرکات برای بهبود عارضه حرکاتی هستند که مقدار فشار کمی را بر مفاصل اعمال میکنند و در عوض انعطاف آنها را افزایش میدهند.
در واقع ما تمرینهایی را در این مطلب پیشنهاد میدهیم که انجام آنها به هیچ وسیله جانبی نیاز ندارد و به راحتی میتوان هر یک از آنها را در محیط کاری یا درون منزل انجام داد.
بلند کردن پا در حالت خوابیده
کشش همسترینگ در حالت خوابیده
حرکت اسکات نیمه
پای شیبدار
کشش پا
تهیه و تنظیم :
نشاط خسروی
منبع:
https://www.arthritis.org/arthritis