عملکرد قلب

قلب یک پمپ است. قلب یک عضو عضله ای به اندازه مشت فرد است که در ناحیه ی وسط سینه و کمی متمایل به چپ قرار گرفته است. قلب به دو قسمت راست و چپ تقسیم شده است.

این تقسیم  قلب، از ترکیب شدن خون غنی از اکسیژن با خون کم اکسیژن جلوگیری می کند. خون کم اکسیژن پس از گردش در سراسر بدن به قلب باز می گردد.

قسمت راست قلب، شامل دهلیز و بطن راست می شود که خون را جمع آوری کرده و به درون شریان های ریوی به سمت ریه ها پمپ می کند. ریه ها خون را به وسیله مقدار جدیدی از اکسیژن، تازه می کنند. همچنین ریه ها دی اکسید کربن را به عنوان یک ماده تولیدی زاید، به بیرون بازدم می کنند.

سپس خون غنی از اکسیژن به قسمت چپ قلب که شامل دهلیز و بطن چپ می باشد، وارد می شود. قسمت چپ قلب، خون را به درون سرخرگ آئورت پمپاژ می کند تا بافت های سراسر بدن را با اکسیژن و مواد غذایی حمایت کند.

خونرسانی به عضله قلب توسط رگ هایی موسوم به «سرخرگ های کرونر» صورت می گیرد. رسیدن خون به قلب و میزان فعالیت عضله قلب تا حدی مشابه وضعیت عرضه و تقاضا است؛ هرچه قلب فعالیت بیشتری داشته باشد (مثلاٌ هنگام فعالت‏های سنگین بدنی یا اضطراب و تنش)، به خون بیشتری احتیاج خواهد داشت. سرخرگ‏های کرونر باید بتوانند این افزایش نیاز را تأمین کنند و گرنه سلولهای عضله قلب با مشکل روبرو خواهند شد.

 

 

دریچه های قلب

چهار دریچه موجود در قلب به وسیله یکطرفه باز شدن، آن هم در هنگام نیاز، سبب حفظ حرکت خون در مسیر درست می شوند.

جهت داشتن عملکرد مناسب، دریچه باید شکل مناسبی داشته باشد. این دریچه باید به طور کامل باز شده و محکم بسته شود تا هیچگونه نشتی رخ ندهد. چهار دریچه عبارتند از:

•  سه لختی
•  میترال
•  ریوی
•  آئورتی

ضربان های قلب

قلبی که دارای ضربان است در یک چرخه مداوم منقبض شده و به حالت استراحت در می آید. در حین انقباض (سیستول)، بطن ها منقبض شده و خون را به درون عروق به سمت ریه ها و بدن می فرستند. در حین استراحت (دیاستول)، بطن ها از خونی که از حفرات بالایی قلب (دهلیز های چپ و راست) سرا زیر می شوند، پر می گردند.

سیستم الکتریکی

سیستم عصبی قلب، آن را در حال تپش نگه داشته و تبادل مداوم خون غنی از اکسیژن و خون کم اکسیژن را کنترل می کند. این تبادل فرد را زنده نگه می دارد.

پالس های الکتریکی با شدت بالا در دهلیز راست شروع شده و از طریق مسیر های اختصاصی به بطن ها رسیده تا پیام تپیدن را به قلب برسانند. سیستم هدایتی قلب باعث می شود قلب با نظمی عادی و هماهنگ تپش داشته باشد که این وضعیت خون را در گردش نگه می دارد.

 

 

انواع بیماری های قلبی

بیماری قلبی اصطلاحی عمومی است که برای طیف گسترده ای از شرایط قلب مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند بر روی عضله قلب، دریچه ها، عروق و … تا ثیر بگذارد. قلب اساساً پمپ قدرتمند و خستگی ناپذیری است. برخی از بیماری های مهم قلبی عبارتند از:

1. بیماری دریچه قلب

2. عفونت قلبی

3. نارسایی قلبی

4. بیماری آترواسکلروز

5. آریتمی های قلبی

6. و …

دلایل ایجاد بیماری قلبی عروقی

بیماری دریچه قلب

عوامل بسیاری وجود دارند که سبب بیماری دریچه قلب می شوند. ممکن است فرد با یک بیماری دریچه ای متولد شده یا دریچه های قلب در اثر شرایطی مانند موارد زیر آسیب بینند:

• تب روماتیسمی
• عفونت ها (اندوکاردیت عفونی)
• اختلالات بافت همبند

 

بیماری آترواسکلروز

عوامل ایجادکننده بیماری های قلبی، بسته به نوع بیماری، متفاوت هستند. بیماری قلبی عروقی می تواند به مشکلات متفاوت قلب و عروق خونی ارجاع داده شود. این عبارت اغلب به معنی رسیدن آسیب به قلب و عروق خونی، توسط آترواسکلروز ( تصلب شرایین ) می باشد.

 این بیماری وجود تجمعی از پلاک های چربی، در شریان های فرد است. تجمع های پلاکی سبب ضخیم و سفت شدن دیواره های شریان ها می شود، که این وضعیت می تواند سبب جلوگیری از عبور جریان خونی شود که به سمت بافت ها و اعضای بدن در درون شریان ها در حال حرکت می باشد.

تصلب شرایین و همچنین پیدایش لخته درون رگ‏های کرونر سبب می شود که خونرسانی به سلول های عضله قلب کاهش یابد. در نتیجه کمبود اکسیژن و مواد غذایی و انباشت مواد زائد در عضله قلب، دردی پدید می آید که به «درد قلبی» یا «آنژین صدری» معروف است. اگر سرخرگ کرونر به طور کامل (به وسیله تنگی شدید یا لخته خون) بسته شود، سلول‏های قلبی مربوط به حوزه آن سرخرگ خواهند مرد که به این وضعیت «انفارکتوس قلبی» می‏گویند. گاهی نیز در اثر اختلال شدید و گسترده در کارکرد عضله قلب، مرگ ناگهانی رخ می دهد.

همچنین آترواسکلروز رایج ترین علت بیماری قلبی عروقی است. این بیماری می تواند توسط مشکلاتی قابل تصحیح مانند رژیم غذایی ناسالم، ورزش نکردن، داشتن اضافه وزن و سیگار کشیدن به وجود آید.

 

 

 

 

 

 

 

آریتمی های قلبی

عوامل رایج ضربان های غیر عادی قلب (آریتمی ها) یا وضعیت هایی که می توانند به آریتمی منجر شوند شامل موارد زیر می شوند:

• نقایص قلبی مادرزادی که فرد با آنها متولد می شود.
• بیماری عروق کرونری
• فشار خون بالا
• دیابت
• سیگار کشیدن
• مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
• سو مصرف دارو
• استرس
• برخی داروهای بدون نسخه، داروهای تجویزی، مکمل های تغذیه ای و درمان هایی که توسط گیاهان دارویی صورت می گیرد.
• بیماری دریچه های قلب

در شخصی سالم که دارای قلبی عادی و سالم می باشد احتمال ابتلا به یک آریتمی کشنده بدون وجود یک عامل آغازگر خارجی (مانند شوک الکتریکی یا استفاده از داروهای غیر قانونی) کم می باشد.

این گفته در درجه اول به این دلیل است که قلب یک فرد سالم به هیچ یک از وضعیت هایی غیر عادی (مانند وجود ناحیه ای دارای بافت اسکار یا جای زخم) که سبب یک آریتمی می شوند مبتلا نمی باشد.

با این حال، در قلبی که به یک بیماری مبتلا شده یا شکل آن تغییر کرده است، ممکن است پالس های الکتریکی قلب به خوبی شروع نشده یا در سرتاسر قلب گردش نکنند و احتمال ابتلا به آریتمی ها بیشتر باشد.

عوارض انواع بیماری قلبی

عوارض انواع بیماری قلبی شامل موارد زیر می شوند:

 نارسایی قلبی

یکی از رایج ترین عوارض بیماری های قلبی می باشد. نارسایی قلبی هنگامی اتفاق می افتد که قلب نمی تواند خون کافی را جهت پاسخ گویی به نیاز های بدن پمپاژ کند. نارسایی قلبی می تواند نتیجه انواع مختلفی از بیماری قلبی از جمله نقایص قلبی، بیماری قلبی عروقی، بیماری دریچه های قلب، عفونت های قلبی یا کاردیومیوپاتی باشد.

حمله قلبی

 اگر یک لخته خون سبب انسداد جریان خون عروقی شود که قلب را تغذیه می کنند این وضعیت سبب یک حمله قلبی و از بین رفتن یا آسیب رسیدن به یک بخش از عضله قلب می شود. تصلب شرایین می تواند سبب یک حمله قلبی شود.

 سکته مغزی

عوامل خطری که به بیماری قلبی عروقی ختم می شوند، می توانند به یک سکته مغزی ایسکمیک نیز منجر شوند. سکته مغزی ایسکمیک هنگامی ایجاد می شود که شریان هایی که به مغز می روند تنگ و یا مسدود شوند که در آن صورت مقدار بسیار کمی خون به مغز می رسد. سکته مغزی یک وضعیت پزشکی اورژانسی است. در این وضعیت بافت مغز ظرف چند دقیقه پس از سکته، شروع به مردن می کند.

 آنوریسم

 یک عارضه جدی است که در هر جایی از بدن می تواند اتفاق افتد. آنوریسم یک برآمدگی در دیواره شریان است. اگر آنوریسم پاره شود، فرد ممکن است با یک خونریزی داخلی مهلک مواجه شود.

 بیماری شریان محیطی

 تصلب شرایین می تواند به بیماری شریان محیطی نیز منجر شود. هنگامی که فرد به بیماری شریان محیطی مبتلا می شود اندام های انتهایی او (معمولا پاها) جریان خون کافی دریافت نمی کنند. این وضعیت سبب ایجاد علائمی می شود که قابل توجه ترین آنها درد پا در حین راه رفتن (کلادیکیشن) می باشد.

 ایست ناگهانی قلب

 ایست ناگهانی قلب، از دست دادن ناگهانی و غیر منتظره عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری است که اغلب توسط آریتمی به وجود می آید. ایست ناگهانی قلب وضعیتی اورژانسی است و اگر فورا درمان نشود مهلک بوده و به مرگ ناگهانی قلبی منجر می شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عوامل خطرزا

عوامل خطر جهت ابتلا به بیماری قلبی شامل موارد زیر می شوند:

•  سن

افزایش سن، خطر آسیب دیدن و تنگ شدن شریان ها و ضعیف و سفت شدن عضله قلب را افزایش می دهد.

•  جنس

مردان عموما بیشتر در معرض خطر بیماری قلبی هستند. با این حال، خطر ابتلای زنان پس از یائسگی افزایش می یابد.

•  سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی ، خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش می دهد، مخصوصا اگر والدین در سنین پایین به آن مبتلا شده باشند. (قبل از سن 55 سالگی برای مردان خانواده مانند پدر و برادر و 65 سال برای زنان خانواده مانند مادر و خواهر)

• سیگار کشیدن

نیکوتین سبب انقباض عروق می شود و مونوکسید کربن می تواند به لایه داخلی آنها آسیب وارد کرده و عروق را بیشتر مستعد تصلب شرایین کند. حملات قلبی در افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری می باشد.

• داروهای مشخص شیمی درمانی و پرتودرمانی جهت درمان سرطان

برخی داروهای مشخص شیمی درمانی و پرتو درمانی می توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی را افزایش دهند.

•  رژیم غذایی ضعیف

یک رژیم غذایی غنی از چربی، نمک، شکر و کلسترول می تواند در ابتلا به بیماری قلبی دخیل باشد.

• فشار خون بالا

فشار خون بالای کنترل نشده می تواند منجر به ضخیم و سفت شدن شریان ها و تنگ شدن عروقی شود که خون در آنها جریان دارد.

• سطوح بالای کلسترول خون

سطوح بالای کلسترول خون می تواند خطر تشکیل پلاک ها و ابتلا به تصلب شرایین را افزایش دهد.

•  دیابت

دیابت خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد. هر دوی این وضعیت ها عوامل خطر مشترکی مانند اضافه وزن و فشار خون بالا دارند.

•  اضافه وزن

اضافه وزن معمولا دیگر عوامل خطر را تشدید می کند.

• عدم تحرک فیزیکی

ورزش نکردن نیز با بسیاری از انواع بیماری های قلبی و همچنین چندی از عوامل خطر آنها مرتبط است.

•  استرس

استرسی که رفع نمی شود می تواند به شریان ها آسیب رسانده و دیگر عوامل ابتلا به بیماری قلبی را تشدید کند.

• بهداشت ضعیف

نشستن دست ها به طور منظم و عدم پرداختن به دیگر عاداتی که می توانند از عفونت های باکتریایی یا ویروسی جلوگیری کنند می تواند فرد را در معرض خطر عفونت های قلبی قرار دهد. مخصوصا اگر فرد از قبل به یک بیماری زمینه ای قلبی مبتلا باشد. سلامت ضعیف دندان ها نیز می تواند با بیماری قلبی مرتبط باشد.

علائم و نشانه های متفاوت بیماری قلبی

1. زانتوماس

لکه های چربی کوچک بر روی پلک ها، باسن ، آرنج ها یا زانو ها که به نام زانتوماس نامیده می شوند و به خودی خود بی ضرر هستند ؛ با این حال، چنین توده های چربی ای نشان دهنده وجود بیش از حد کلسترول هستند ، آنقدر زیادند، که عروق نمی توانند آن را در خود نگه دارند و برای حفظ تعادلشان، آنها را به زیر پوست منتقل می کند. بنابراین، عروق خودشان به کمک فوری نیاز دارند.

آنها به احتمال زیاد در حال حاضر مبتلا به آترواسکلروز هستند، که می تواند به مشکلات بزرگ تر قلبی منجر شود.

2. خمیازه کشیدن در حین فعالیت های ورزشی

هنگامی که بدن عرق می کند، از طریق تبخیر رطوبت از سطح پوست خنک می شود با این حال، بدن ما دارای راه های دیگری برای خنک کردن خود نیز می باشد، مانند خمیازه، که کمک می کند تا بدن با اکسیژن اشباع شود و درجه حرارت در سر کاهش یابد. اگر مکانیزم های طبیعی تنظیم گرمای بدن، نتواند برطرف شود، در طی ورزش نیز ما خمیازه میکشیم.دلایل اختلال در کار تنظیم حرارت می تواند، متنوع باشد و یکی از آنها بیماری قلبی است.

3. بوی ناخوشایند دهان

التهاب لثه یا بیماری پریودنتالی می توانند ،منجر به بوی ناخوشایند دهان و حتی از دست دادن دندان شوند اما این تنها عواقب ناگوار التهاب لثه ای نیست. مطالعات جدید نشان می دهد که ،ارتباطی بین بیماری لثه و بیماری قلبی وجود دارد واقعیت این است که باکتری های موجود در لثه های ملتهب، می تواند به سیستم قلبی عروقی وارد شوند و موجب التهابات در آنجا نیز شوند. خطر ابتلا به بیماری قلبی در بیماران مبتلا به پریودونتیت 20% بیشتر است.

4. لب های آبی و کبود

حتی یک فرد سالم، لبهایش میتواند به آبی رنگ متمایل شود، برای مثال، اگر هوا بسیار سرد باشد یا در ارتفاع بالایی قرار داشته باشد. از لحاظ فیزیولوژیکی، این به دلیل سخت شدن گردش خون و کمبود موقتی اکسیژن است اگر لب ها بدون هیچ علت ظاهری آبی شوند، پس مشکلی در جریان خون بدن وجود دارد حتما برای بررسی قلبی و عروق خونی خود به متخصص قلب بروید.

5. تغییر شکل ناخن ها

اگر ناخن ها شروع به ضخیم شدن و گرد شدن کردن، حتما به آنها بیشتر دقت کنید این نوع تغییرات از مشکلات رگهای خونی حرف می زنند به احتمال زیاد، خون رسانی به مقدار مناسب به نوک انگشتانتان نمی رسد در این وضعیت، سلول های ناخن صفحات رشد خود را تقویت می کنند، و سعی می کنند تا این مشکل را حل کنند.

نشانه های رایج بیماری قلبی که پزشکان را راهنمایی می کند

ناراحتی شدید معده

تحقیقات نشان داده اند که برخی از زنان چند روز قبل از حمله قلبی مشکلات سوءهاضمه داشته اند و نمی دانستند که مشکلات هاضمه ای را با حملات قلب ارتباط دهند بنابراین دنبال راه حل و درمان نمی باشند.

گیجی و کسالت

احساس گیجی، سردرگمی یا کسل بودن می توانند نشانه انسداد یا مشکلات مربوط به درچه قلب باشند مخصوصاً اگر این موارد با احساس لرزش (نبض تند) در قلب همراه باشد.

تنفس کوتاه

اگر فعالیت سبک باعث از بین رفتن تنفس شما می شودباید بدانید که این یک مشکل اساسی است.باید توانایی و فعالیت امروزه خود را با یک یا 2 سال قبل مقایسه کنید اگر متوجه تغییرات اساسی در تنفس و توانایی بدن خود شدید، این می تواند علامت شروع یک اتفاق مهم باشد. از طرفی مشکلات تنفسی که حتی هنگام دراز کشیدن سراغ شما می آیند، جدی بوده و در آینده مشکل ساز خواهند بود و البته می تواند نشانه مشکلات دریچه قلب باشد پس حتما با پزشک مشورت کنید.

درد قفسه سینه

شاید یکی از رایج ترین نشانه های بیماری قلبی فشار شدید در قفسه سینه مانند احساس وجود یک شئ سنگین بر روی سینه است. این درد گاهی به شانه ها، بازو، گردن و فک هم گسترش پیدا می کند. درد قفسه سینه بعد یا حین انجام فعالیت روزانه یا استرس ، می تواند یک سیگنال برای مشکلات گردش خون باشد.

حالاتی شبیه آنفلانزا

احساس تهوع یا خستگی، تجربه سرما خوردگی و عرق سرد و مرطوب می توانند نشانه های جریان خون ناکافی باشند و از نشانه های اولیه بیماری قلبی.

خستگی یا بی خوابی

یکی از مواردی که افراد دچار مشکل قلبی بعد از تشخیص مطرح کردند مشکل بی خوابی و خستگی است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

زندگی با بیماری قلبی

اکثر انواع بیماری های قلبی مزمن بوده و آرام آرام رشد می‌کنند. این بیماری‌های قلبی با نشانه‌های کوچکی شروع شده و کم کم شدید می‌شوند. در اکثر افراد با شروع بیماری قلبی فرد نشانه‌هایی از قبیل خستگی، تنگی نفس، تورم مچ پا، احتباس مایعات و سایر نشانه‌ها حس می‌کند. تغییر سبک زندگی (برای مثال داشتن کپسول اکسیژن در خانه و یا کم کردن فعالیت) یا جراحی و یا حتی پیوند قلب برای فرد بیمار ممکن است لازم باشد.

درمان دارویی بیماری قلبی

این درمان شامل استفاده از داروهایی که به کاهش شدت بیماری و آسیب آن کمک می‌کند، می‌باشد. این داروها شامل:

•  داروهای کاهنده فشارخون
•  داروهای کاهنده تپش قلب
•  داروهای کاهنده کلسترول خون
•  داروهایی برای ثبات بخشیدن به ضربان قلب
•  داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون در عروق کرونر
•  داروهایی برای بهبود بخشیدن به پمپاژ خون در بدن فرد مبتلا به بیماری قلبی

سایر راههای درمان بیماری قلبی شامل آنژیوپلاستی، جراحی بای پس و یا سایر جراحی ها می‌باشد.

 

تهیه و تنظیم :
نشاط خسروی
منبع :
https://www.nhs.uk