جراحی لاپاراسکوپی نوعی از جراحی است که طی آن، یک لوله ی نازک و چراغ دار درون یک برش در شکم یا لگن زنان قرار داده می شود
تا بتوان اندام های شکمی را مشاهده کرد. لاپاراسکوپی برای یافتن مشکلاتی همچون؛ کیست، چسبندگی، عفونت و فیبروئیدها (توده ها)ی رحمی، جراحی چاقی و … مورد استفاده قرار می گیرد.
پس قسمتی از بافت آن ناحیه به عنوان نمونه برای بیوپسی (بافت برداری) به وسیله ی لوله یا لاپاراسکوپ برداشته می شود.
چون در بسیاری از موارد، لاپاراسکوپی می تواند به جای جراحی لاپاراتومی صورت پذیرد.
نتیجه میگیریم؛ لاپاراتومی از برش شکمی بزرگتری استفاده می کند. در مقابل، لاپاراسکوپی استرس، مشکلات و هزینه های کمتری را برای جراحی های جزئی در بر دارد. این جراحی، اغلب به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری شدن ندارد.
جراحی لاپاراسکوپی در چه مواقعی استفاده می شود؟
ابزار و تکنیک های لاپاراسکوپی در عمل های مختلف شامل جراحی زانو و شانه استفاده می شوند. رویه های لاپاراسکوپی که در زیر می خوانید، در بسیاری از جراحی های دیگر نیز به کار می روند:
- برداشتن و حذف اندام های دچار بیماری، مانند کیسه صفرا یا آپاندیس
- حذف یا ترمیم قسمت های معینی از روده بزرگ یا معده (سیستم گوارش)
- حذف یا ترمیم مثانه، میزنای یا حالب و کلیه ها (سیستم ادراری)
- حذف یا ترمیم اندام های تولید مثل زنان، مانند رحم و لوله های فالوپی
- بستن لوله های رحمی
- اهدای کلیه از یک فرد به دیگری
- روشهای کاهش وزن مانند اسلیو یا بای پس
- اصلاح فتق
- مشاهده کبد و پانکراس به منظور بررسی وجود تومورهای سرطانی
- مشاهده ی اندام های شکمی برای بررسی علائم بیماری هایی که تشخیص آن ها دشوار است (جراحی اکتشافی)
- مشاهده ی تومور در شکم
- بررسی منبع درد شکمی یا حذف بافت اسکار یا زخم
- جست و جوی منبع خونریزی داخلی یا خون مردگی (چنانچه بیمار فشار خون طبیعی داشته باشد).
لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود؟
لاپاروسکوپی معمولا به صورت سرپایی انجام می شود؛ یعنی شما همان روز می توانید پس از جراحی به خانه برگردید. این جراحی ممکن است در بیمارستان یا در یک کلینیک جراحی سرپایی انجام شود.
معمولا برای این نوع جراحی، بیهوشی عمومی به کار برده می شود. شما در طول بیهوشی عمومی به خواب می روید و دردی احساس نمی کنید. یک سرم داخل وریدی به شما زده می شود که ماده ی بیهوشی و مایعات از طریق آن به بدن شما می رسند.
در برخی موارد، جراحی را می توان با بی حسی موضعی شروع کرد که طی آن، قسمت مورد نظر بی حس می شود و شما در حالی که بیدارید، دردی را حس نخواهید کرد.
در طول لاپاراسکوپی، جراح شکاف هایی به طول ۳ تا ۵/۳ سانتی متر در پایین شکم ایجاد می کند. سپس، لوله ی نازکی به نام کانولا وارد آن ناحیه می شود تا شکم را با گاز کربن دی اکسید متورم سازد. پر کردن شکم با گاز باعث می شود تا پزشک بتواند اندام های شکمی را بهتر و واضح تر ببیند.
زمانی که شکم متورم شد، جراح لاپاراسکوپ را وارد شکاف ها می کند. دوربین متصل به لاپاراسکوپ تصاویری از اجزای داخل شکم روی پرده یا مانیتور نمایش می دهد و جراح می تواند اجزای داخل شکمی را بطور زنده و در لحظه مشاهده نماید.
تعداد و اندازه ی شکاف ها بستگی به بیماری خاصی دارد که جراح اقدام به کشف یا جلوگیری از آن کرده است. در حالت کلی، بین ۲ تا ۵ شکاف یا برش ایجاد می شود که ابزار جراحی های دیگر از آنها وارد می گردند.
زمانی که تمامی مراحل به اتمام رسیدند، شکم از گاز کربن دی اکسید خالی و ابزار از داخل شکم خارج می گردند. در نهایت، برش ها با بخیه یا بانداژ بسته می شوند.
نتایج جراحی لاپاراسکوپی
نتایج، بستگی به روش انجام شده و یافته های پزشک دارد.
در اغلب موارد، بیماران با کمترین درد و ناراحتی بهبود می یابند، زیرا فقط برش های کوچکی در بدن آنها به وجود آمده است.
چنانچه پس از عمل لاپاراسکوپی با هر یک از مشکلات زیر مواجه شدید، پزشک خود را از آن باخبر سازید.
- سردرد یا تب
- حالت تهوع یا استفراغ
- خونریزی، ترشح یا قرمزی هر یک از برش های کوچک
- تورم ناحیه ی جراحی شده
- ناتوانی در ادرار کردن
- دردی که با داروهای تجویز شده هم تسکین نمی یابد.
درمان ناراحتی ها و آثار پس از عمل
- امکان دارد در محل شکاف کمی احساس درد کنید. در اینصورت، دکتر برای شما مسکن تجویز خواهد کرد.
- اگر شکاف ها بخیه شوند، طبق صلاح دید پزشک، بخیه ها پس از یک یا دو هفته کشیده خواهند شد.
- گاهی اوقات گاز کربن دی اکسید می تواند بعد از عمل باعث ایجاد درد در شانه ها شود. همان اعصابی که به شانه ها می رسند، در دیافراگم هم وجود دارند و گاز ممکن است دیافراگم را تحریک می کند. این درد در طول زمان از بین می رود.
- فشار گاز می تواند احساس نیاز مکرر و فوری به ادرار را ایجاد نماید که با مرور زمان رفع می شود.
- دکتر تعیین می کند که از چه زمانی می توان خوردن و نوشیدن را از سر گرفت.
- هنگامی که یک فرد به اندازه کافی بهبود یابد، می تواند به خانه برگردد؛ ولی بلافاصله پس از ترخیص نمی تواند رانندگی کند.
مراحل بعدی پس از لاپاراسکوپی
چنانچه لاپاراسکوپی برای تشخیص یک بیماری یا مشاهده ی اندام های دچار شده انجام گردد، بیمار برای اطلاع از نتایج این جراحی اکتشافی، به پزشک مراجعه خواهد کرد. اگر هم برای اهداف دیگری انجام شده، باید دید که پزشک چه دستوری می دهد.
تا زمانی که کاملا بهبودی خود را به دست نیاورده اید، از انجام فعالیت های شدید و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید.
چنانچه عوارضی ایجاد شود یا عود کند، احتمالا جراح تصمیم بگیرد که به جای لاپاراسکوپی شکاف بزرگتری به وجود آورد و رویه ی جراحی استاندارد را پیش بگیرد. البته مطمئنا پزشک در این تصمیم، سلامت بیمار را در اولویت قرار خواهد داد.
اگر عوارض جراحی عود کند، جراح دو راه در پیش رو خواهد داشت:
- تجویز آنتی بیوتیک برای کنترل عفونت
- تزریق خون به منظور جبران خون از دست رفته
جراحی لاپاراسکوپی بر روی افراد چاق پیچیده تر است. بیشتر پزشکان توصیه می کنند که این افراد در صورت امکان، وزن خود را قبل از جراحی کاهش دهند. البته امروزه جراحی های کاهش وزن خاصی از طریق لاپاراسکوپی صورت می پذیرند.
جراحی لاپاراسکوپی چقدر ایمن و بی خطر است؟
جراحی لاپاراسکوپی به اندازه ی عمل باز سنتی ایمن است. در آغاز عمل لاپاراسکوپی، لاپاراسکوپ وارد یک شکاف کوچک در نزدیکی ناف می شود. جراح در ابتدا اندام های شکمی را بررسی می کند تا ببیند که آیا جراحی لاپاراسکوپی خطری برای بیمار دارد یا خیر. اگر تورم اندام ها بیش از اندازه باشد یا جراح با عواملی مواجه شود که از مشاهده ی ساختارها بطور واضح جلوگیری می کنند، شاید او تصمیم به ایجاد شکاف بزرگتری بگیرد تا جراحی بی خطر و ایمن صورت بگیرد.
هر جراحی مرتبط با روده با خطرات ویژه ای همچون عوارض بیهوشی، خونریزی یا عفونت همراه است. سلامت عمومی و دیگر شرایط پزشکی هر فرد نیز عوامل موثر بر خطرات هر جراحی هستند. شما باید برای هر عمل درمورد شرایط ویژه ی خود (در صورت وجود) با پزشک صحبت کنید.
خطرات جراحی لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی به ندرت عوارضی را به دنبال دارد؛ اما همانند هر عمل جراحی دیگر، عفونت را می توان یکی از خطرات متعاقب آن دانست. احتمال خونریزی داخلی در شکم وجود دارد و ممکن است زخم ها پیشرفت کنند. بیهوشی در طی عمل جراحی می تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی و ذات الریه شود، اما بروز این موارد بسیار نادر است.
در حین انجام لاپاراسکوپی نیز احتمال بروز خطرات زیر وجود دارد:
- ممکن است جراح سهوا یک رگ یا اندام را سوراخ کند. این اشتباه می تواند منجر به خونریزی یا آسیب به آن اندام شود.
- بافت زخم باقی مانده از عمل های قبلی می تواند فرو کردن صحیح تروکار (ابزاری نوک تیز که در پزشکی و جراحی به کار می‌رود. از تروکار برای دست یابی به رگ‌های خونی و حفرات بدن استفاده میشود) به داخل شکم را با مشکل مواجه سازد. بافت زخم همچنین می تواند از انتشار گاز در شکم جلوگیری کند.
لاپاراسکوپی چیست، لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
تهیه و تنظیم :
نشاط خسروی
منبع:
https://www.cdc.gov
