میزانی از استرس، نگرانی، ترس و اضطراب در زندگی نه تنها بد نیست، بلکه می‌تواند کمک‌کننده باشد و فرد را برای مقابله با تهدیدات پیش رو ر زندگی آماده کند و برای آن برنامه داشته باشد. ولی وقتی این استرس، نگرانی، ترس و اضطراب تشدید می‌شود و تداوم می‌یابد، از حالت طبیعی خارج شده و بیمارگونه می‌شود و واکنش‌های متعددی از جمله واکنش‌های جسمانی، شناختی، عاطفی و رفتاری را به راه می‌اندازد. همه افرادی که اضطراب را تجربه می‌کنند، ترکیبی از این 4 مولفه را گزارش می‌کنند.
واکنش‌های جسمانی شامل افزایش ضربان قلب، عرق‌کردن، خشکی دهان، لرزش، سرگیجه، تند و کوتاه شدن تنفس، سر درد و درد عضلانی، تحریکپذیری، خستگی، ناراحتی معده- رودها (سوء هاضمه، تهوع، یبوست، اسهال)، تکرر ادرار، کاهش انرژی، احساس خستگی، مشکلات خواب، تغییر اشتها و … است.
مولفه شناختی شامل افکار و باورهایی در این مورد که فرد آسیب دیده و یا کنترل خود بر موقعیت را از دست می‌دهد. لذا استرس منجر به کاهش توانایی تفکر، کاهش توانایی توجه و تمرکز، مشکلات مربوط به حافظه و به یادآوردن مطالب، بزرگنمایی و فاجعه سازی مشکلات و … می‌شود.
واکنش‌های عاطفی شامل ترس، نگرانی، غم، از بین رفتن علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش معمول، احساس سرخوردگی، تحریکپذیری، عصبانیت، احساس ناتوانی و … می‌شود.
واکنش‌های رفتاری شامل اجتناب از موقعیت‌های خاص، پرسش‌های مکرر در مورد رو به راه بودن اوضاع، دائم به دنبال خاطرجمع بودن، سرزنش دیگران، گسترش شایعات، وابستگی به الکل و مواد و … می‌شود. در شرایط جاری، ویروس کرونا نگران‌کننده است و نیاز به توجه و مراقبت دارد، به ویژه در زمانی که احساس تهدید می‌کنیم و توانایی لازم برای مقابله با آن را نداریم، طبیعی است که دچار ناراحتی، نگرانی، اضطراب و ترس شویم.
از طرف دیگر، در قرنطینه خانگی بودن باعث بی‌حوصلگی، بی‌حالی و در مواردی دچار افسردگی با درجه پایین خواهند شد.هر چند کرونا ویروس باعث شده که ؛خانواده بیشتر در کنار هم شنونده های خوبی و احساس دلبستگی های مفیدی با هم داشته باشند .
اما ممکن است در روزهای طلایی پیشگیری ( دو هفته ابتدایی فروردین) دچار آسیب هایی نهفته ای چون وسواس ، اضطراب‌های پس از حادثه ، استرس و افسردگی شوند که باعث پرخاشگری و عصبانیت و وسواس کلامی ، رفتاری گردد.
استرس در هنگام شیوع بیماری عفونی می تواند شامل این موارد باشد:
- ترس و نگرانی برای سلامتی خودتان و عزیزان تان
- تغییر در الگوی خواب یا تغذیه
- مشکل در خوابیدن یا تمرکز کردن
- وخیم تر شدن مشکلات سلامتی مزمن
- افزایش مصرف الکل، دخانیات یا سایر مواد مخدر
- افرادی که از قبل مشکل بهداشت روانی داشته‌اند باید به درمان خود ادامه دهند و به علائم جدید یا بدتر شدن مشکل، توجه داشته باشند.
- مراقبت از خود، دوستان و خانواده‌تان، می تواند در مقابله با استرس به شما کمک کند. کمک به دیگران برای کنار آمدن با استرس خودشان می تواند جامعه شما را نیز قوی تر کند.
تغییرات روحی متداول کودکان و نوجوانان در پاسخ به استرس
- گریه یا ناراحتی بیش از حد در کودکان کم سن
- بازگشت به رفتارهایی که از آن خارج شده‌اند (به عنوان مثال، خیس کردن رختخواب)
- نگرانی یا غم بیش از حد
- عادات ناسالم خوردن یا خوابیدن
- کج خلقی و رفتارهای “تخلیه ی هیجانی” در نوجوانان
- عملکرد ضعیف در مدرسه یا گریز از مدرسه
- مشکل در دقت، توجه و تمرکز
- اجتناب از فعالیت هایی که در گذشته از آنها لذت می‌بردند
- سردردهای غیرقابل‌توضیح یا درد بدن
- استفاده از الکل، دخانیات یا سایر مواد مخدر
کارهای بسیاری وجود دارد که می توانید برای حمایت از فرزند خود انجام دهید
· برای صحبت در باره شیوع ویروس کرونا با کودک یا نوجوان خود وقت بگذارید. به سوالات پاسخ دهید و حقایق مربوط به کووید-19 را به روشی که کودک یا نوجوان شما می‌توانند درک کنند، با آنها در میان بگذارید.
· به کودک یا نوجوان خود اطمینان دهید که از امنیت برخوردار است. اگر آنها ناراحت هستند به آنها بگویید اشکالی ندارد. نحوه برخورد با استرس خود را با آنها در میان بگذارید تا آنها بتوانند از شما یاد بگیرند که چگونه از عهده آن بر آیند.
· قرار گرفتن خانواده‌تان را در معرض پوشش اخبار این رویداد، از جمله رسانه‌های اجتماعی، محدود کنید. کودکان ممکن است آنچه را که می‌شنوند نادرست تفسیر کنند و از چیزی که نمی‌فهمند، وحشت کنند.
· سعی کنید از روند کارهای روزمره پیروی کنید. اگر مدارس تعطیل هستند، برنامه‌ای را برای فعالیت های یادگیری و فعالیت‌های آرامش‌بخش یا تفریحی ایجاد کنید.
· نقش یک الگو را داشته باشید. استراحت کنید، بخوابید، ورزش کنید و غذا بخورید. با دوستان و اعضای خانواده خود در ارتباط باشید
افرادی که از قرنطینه ترخیص شده‌اند
بسیاری از انسان‌ها، هنگامی که در زندگی با یک بحران مواجه می‌شوند، نگاه‌شان به زندگی تغییر می‌کند و این مسئله می‌تواند منجر به تغییر سبک زندگی‌شان بشود. جدا بودن از دیگران اگر ارائه‌دهنده خدمات درمانی فکر می‌کند ممکن است در معرض کووید-19 قرار داشته باشید، حتی اگر بیمار نشوید، می‌تواند استرس‌زا باشد. همه افراد بعد از بیرون آمدن از قرنطینه احساسات متفاوتی دارند.
برخی از احساسات عبارتند از:
- احساسات مختلط، از جمله تسکین پس از قرنطینه
- برای سلامتی خود و عزیزان‌تان بترسید و نگران باشید
- از تجربه نظارت بر خود یا تحت نظارت دیگران بودن برای علائم و نشانه های کرونا استرس بگیرید
- غم، عصبانیت یا ناامیدی به دلیل اینکه دوستان یا عزیزان ترس بی‌اساس از سرایت بیماری در تماس با شما را دارند، حتی اگر مشخص شده باشد که سرایت‌دهنده نیستید
- در مورد عدم توانایی در انجام کارهای عادی یا وظایف والدین در دوران قرنطینه، احساس گناه می کنید
- سایر تغییرات عاطفی یا بهداشت روانی
ویروس کرونا با آسیب بر روح ، ذهن وجسم به صورت بسیار تهدید آمیزی امنیت روانی خانواده را نیز به خطر انداخته و ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری به شرح ذیل برای آینده جامعه داشته باشد ممکن است کودکان یا کسانی که آنها می شناسند از قرنطینه رها شده باشند، این کودکان احساس ناراحتی کنند یا احساسات قوی دیگری داشته باشند. واکنش های متفاوتی ممکن است دیده شود. می توانید به فرزندتان کمک کنید که با آن احساسات مقابله کنند.
با این راه کارها، در هنگام شیوع ویروس کرونا از سلامت روان خود مراقبت کنیم
- ذکر و یاد خالق مهربان و ذهن آگاهی
- شنیدن موسیقی آرام بخش مورد علاقه -خواندن کتاب‌هایی که زمان کافی برای خواندن آنها نداشتیم و بیشتر آن اکنون آنلاین در اختیار است
- تماشا کردن فیلم های آموزشی و سینمایی و تفریحی
- سرگرمی‌های خانگی مانند بازی‌های اسم فامیل، شطرنج ،کلمه بازی ، دارت و بازی های ساخته شده توسط سازمان فرهنگی ورزشی و برخی نهاد های فعال
- اقدام به فراگیری آموزش های آنلاین
- مراقبت بیشتر از سالمندان و کودکان و صحبت کردن با زبان آنها بدون ایجاد رعب و وحشت .
- سعی کنید از گمانه‌زنی‌ها خودداری و منابع معتبری را در مورد شیوع این بیماری جستجو کنید.
- شایعه و حدس و گمان می‌تواند اضطراب برانگیزد. دسترسی به اطلاعات با کیفیت بالا در مورد ویروس می‌تواند به شما کمک کند تسلط بیشتری به پیرامون خود داشته باشید.
- از همه اخبار دوری نکنید و همچنان به اطلاع‌رسانی و آموزش ادامه دهید، اما در صورت مزاحم بودن اخبار، خواندن آنها را محدود کنید.
- برای کسب آرامش بیشتر از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تای چی استفاده کنید. در خانه فعالیت بدنی داشته باشید. نرمش‌های ساده باعث افزایش سطح هورمون‌های اندروفین و سروتونین شده و به شما احساس بهتری می‌دهد.
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
- موضع دلسوزانه و حمایتی، شانس پیشگیری و بهبود را افزایش می‌دهد. به یاد داشته باشید که هر سرماخوردگی یا سرفه مربوط به ویروس کرونا نیست.
- طبیعی است که هنگام خواندن خبرهایی در مورد شیوع بیماری، احساس آسیب‌پذیری کنید. اما مهم است که این احساسات را کنترل و به دیگران یادآوری کنید تا از سلامت جسمی و روحی شما مراقبت کنند. همچنین باید از عادت‌هایی که در دراز مدت مضر هستند، مانند سیگار کشیدن و نوشیدن الکل خودداری کنید.
در اصل، خانواده درمانی در اینجا به معنای مدیریت هیجانات و رفتارها و ارتباطات اشاره می شود
- یک نفر در خانواده که مورد تایید عاطفی و احساسی گروه است بعنوان تسهیلگر انتخاب می شود .
- تسهیلگر معنایش هدایت کننده برای رسیدن به بینش صحیح است در گروه .
- در این نوع روش می بایست خانواده به صورت گرد یا یو شکل ، ترس ها و مشکلات خود را درباره ویروس کرونا و استرس و یا اضطراب خود و حتی شنیده های خود بازگو کنند بدون ترس از قضاوت شدن و سایر اعضای گروه بازخورد دهند و نظرات و پیشنهادات خود را بیان کنند ، با بازخوردهای مثبت و یا حتی منفی اما با احترام و صبر .
- این روش کمک می کند تا به کمک خانواده بتوانیم بر آسیب هایی مانند اضطراب، افسردگی، مشکلات روان تنی، مشکلات عاطفی، ناتوانی در ابراز محبت، روابط اجتماعی نامناسب و غیره غلبه داشته باشیم.
- تسهیلگر می تواند با صحبت کردن در خصوص موارد ذکر شده و آرام سازی و بنا به شناخت شخصیت افراد در خانواده آرامشی ذهنی ایجاد کند و این امر همواره در خصوص آیین ما توصیه شده است که مشورت کنیم در خصوص آنچه می خواهیم بیاموزیم و دانش معنوی باعث آرامش و امنیت ذهنی و درونی می گردد .
- به یاد داشته باشیم دعا کردن را بیاموزیم و خواسته های خود را قدرتمند با واژگانی ادبی و زیبا تنها از خالق مهربان طلب کنیم .
تهیه و تنظیم:
نشاط خسروی – میکروبیولوژیست
منبع:
http://www.behzisti.ir
