بررسی کلی

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که بر حرکت تأثیر می گذارد. علائم آن به تدریج شروع می شود، گاهی اوقات فقط با یک لرزش که به سختی قابل مشاهده است. شایع ترین علائم آن لرزش است، اما این اختلال معمولاً باعث سفتی یا کند شدن حرکت نیز می شود.

در مراحل اولیه بیماری پارکینسون ممکن است: صورت شما کمی حالت داشته باشد و یا اصلا حالت ظاهری نداشته باشد. هنگام راه رفتن دستان شما نوسان نداشته باشد. گفتار شما شل شود. به خاطر داشته باشید که علائم بیماری پارکینسون با پیشرفت شرایط و گذشت زمان بدتر می شود.

اگرچه بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما داروها ممکن است علائم شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند. گاهی اوقات، پزشک شما ممکن است جراحی را برای تنظیم مناطق خاصی از مغز و بهبود علائم شما پیشنهاد دهد.

علائم

• لرزش: لرزش معمولاً از یک اندام ، اغلب دست یا انگشتان شما شروع می شود. شما ممکن است انگشت شست و سبابه خود را به عقب و جلو بمالید. و هنگام استراحت دست شما می لرزد.
• کُندی حرکت (Bradykinesia): با گذشت زمان، بیماری پارکینسون ممکن است حرکت شما را کند کرده و کارهای ساده را دشوار کند. هنگام راه رفتن ممکن است قدم های شما کوتاه شود، برخاستن از صندلی دشوار باشد و هنگام راه رفتن ممکن است پاهایتان را بر روی زمین بکشید.
• سختی عضلات: سفتی عضله ممکن است در هر قسمت از بدن شما ایجاد شود. عضلات سفت می توانند دردناک باشند و دامنه حرکتی شما را محدود کنند.
• عدم تعادل: حالت بدن شما ممکن است خم شود، یا در نتیجه بیماری پارکینسون مشکلات تعادل داشته باشید.
• از دست دادن حرکات ناخودآگاه: ممکن است توانایی انجام حرکات ناخودآگاه، از جمله چشمک زدن، لبخند زدن یا نوسان دستان هنگام راه رفتن را از دست بدهید.
• تغییر گفتار: شما ممکن است قبل از صحبت کردن فکر کنید، به آرامی یا سریع صحبت کنید، بد دهنی کرده یا در صحبت فاصله بیندازید. گفتار شما ممکن است بیشتر یکنواخت باشد تا اینکه عطف های معمول را داشته باشد.
• تغییر نوشتار: ممکن است نوشتن برایتان سخت شود و نوشته های شما کم به نظر برسد.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

در صورت داشتن هر یک از علائم مرتبط با بیماری پارکینسون، نه تنها برای تشخیص بیماری بلکه برای جلوگیری کردن از سایر علائم به پزشک خود مراجعه کنید.

علل

• ژنتیک: محققان جهش های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده اند که می تواند باعث بیماری پارکینسون شود. اما این مورد غیر معمول است؛ به جز در موارد نادری که بسیاری از اعضای خانواده مبتلا به بیماری پارکینسون باشند.

با این حال، به نظر می رسد برخی تغییرات ژنتیکی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش می دهند.

• محرک های محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم خاص یا عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد، اما خطر آن نسبتاً ناچیز است.

محققان همچنین متذکر شده اند که بسیاری از تغییرات در مغز افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رخ می دهد، هرچند دلیل وقوع این تغییرات مشخص نیست.

عوامل خطرساز

عوامل خطرساز برای بیماری پارکینسون عبارتند از:

• سن: جوانان به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می کنند. این بیماری معمولا در اواسط یا اواخر عمر فرد شروع می شود و خطرات آن با بالا رفتن سن، افزایش می یابد. افراد معمولاً در حدود 60 سالگی یا بالاتر به این بیماری مبتلا می شوند.
• وراثت: داشتن رابطه خویشاوندی با فرد مبتلا به پارکینسون، می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. با این حال، احتمال خطر آن همچنان ناچیز است؛ مگر اینکه بستگان زیادی در خانواده شما به بیماری پارکینسون مبتلا باشند.
• جنسیت: مردان بیش از زنان به پارکینسون مبتلا می شوند.
• قرار گرفتن در معرض سموم: قرار گرفتن مداوم در معرض سموم آفت کش ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را تا حدودی افزایش دهد.

عوارض

بیماری پارکینسون اغلب با این مشکلات جانبی همراه است که ممکن است قابل درمان باشند:

• مشکلات شناختی: ممکن است به مشکلات شناختی (زوال عقل) و مشکلات فکری دچار شوند. این موارد معمولاً در مراحل بعدی بیماری پارکینسون اتفاق می افتد. چنین مشکلات شناختی پاسخ چندانی به داروها نمی دهد.
• افسردگی و تغییرات عاطفی: گاهی در مراحل ابتدایی بیماری، ممکن است افسردگی را تجربه کنند. در صورتی که تحت درمان افسردگی قرار گیرند، بهتر می توانند با سایر چالش های پارکینسون روبرو شوند.

همچنین ممکن است تغییرات عاطفی دیگری مانند ترس، اضطراب یا از دست دادن انگیزه را تجربه کنند. پزشکان ممکن است برای درمان این علائم داروهایی تجویز کنند.

• مشکلات بلع: با پیشرفت بیماری، ممکن است در بلع دچار مشکل شوند. بزاق ممکن است به دلیل کند شدن بلع در دهان فرد جمع شده و منجر به ریختن آب دهان شود.
• مشکلات جویدن و غذا خوردن: بیماری پارکینسون در مراحل آخر بر روی عضلات دهان فرد تأثیر می گذارد و جویدن را دشوار می کند. این موضوع می تواند منجر به خطر خفگی و تغذیه نامناسب شود.
• مشکلات خواب و اختلالات خواب: افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب دچار مشکلات خواب از جمله بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن زود هنگام یا به خواب رفتن در طول روز هستند.

همچنین ممکن است اختلال حرکت سریع چشم در خواب را تجربه کنند. داروها ممکن است به این مشکلات خواب کمک کنند.

• مشکلات مثانه: بیماری پارکینسون ممکن است باعث مشکلات مثانه مانند عدم توانایی کنترل ادرار یا اختلال در ادرار کردن شود.
• یبوست: بسیاری از مبتلایان به بیماری پارکینسون به یبوست مبتلا می شوند که علت اصلی آن کاهش سرعت دستگاه گوارش است.

سایر عوارض

• تغییرات فشار خون: هنگام ایستادن به دلیل افت ناگهانی فشار خون (افت فشار خون ارتواستاتیک) ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر داشته باشند.
• اختلال بویایی: ممکن است در حس بویایی خود دچار مشکل شوند. همچنین ممکن است در تشخیص بوهای خاص یا تفاوت بین بوها مشکل داشته باشند.
• خستگی: بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون به خصوص در اواخر روز، انرژی خود را از دست می دهند و احساس خستگی می کنند. علت آن هنوز مشخص نیست.
• درد: برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، در نواحی خاصی از بدن یا در سراسر بدنشان احساس درد دارند.
• اختلالات جنسی: برخی افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دچار کاهش میل جنسی می شوند.

پیشگیری

از آنجا که علت پارکینسون ناشناخته است، روش های اثبات شده برای پیشگیری از این بیماری نیز به عنوان یک معما باقی مانده است.

برخی تحقیقات نشان می دهند که ورزش منظم هوازی ممکن است احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.

سایر تحقیقات نشان می دهند افرادی که کافئین مصرف می کنند – که در قهوه، چای و نوشابه یافت می شود – کمتر از کسانی که کافئین مصرف نمی کنند به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند. چای سبز نیز به کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون کمک می کند. با این حال، هنوز شواهد کافی برای تأثیر نوشیدن نوشیدنی های کافئین دار به منظور محافظت در برابر پارکینسون وجود ندارد.

تهیه و تنظیم: نگین غفوری – دانشجوی مهندسی پزشکی

منبع: www.mayoclinic.org