در دنیا افراد زیادی دچار عیوب انکساری چشم مثل دوربینی، نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم هستند. این افراد می‌توانند با استفاده از روش‌های مختلفی نقص بینایی خود را اصلاح کنند. یکی از این روش‌ها و البته یکی از مدرن‌ترین عمل‌های چشم، فمتولیزیک است. عمل فمتولیزیک یک روش جراحی لیزری چشم است که به دلیل کارایی، کاهش زمان بهبودی و کاهش عوارض پس از عمل، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌است.
این جراحی قدمتی بیش از ۲۰ سال در جهان دارد. با این کار، فرد، عینک و لنز را کنار گذاشته و دیگر نیازی به آنها نخواهد داشت. در جراحی لیزیک چشم، یک‌لایه بسیار نازک از سطح قرنیه تراشیده میشود. سپس با استفاده از لیزر، این لایه به‌اندازه موردنظر خواهد رسید. عمل لیزیک یک جراحی سرپایی با استفاده از بی‌حسی موضعی است که برای هر چشم مدت زمانی کمتر از ۵ دقیقه نیاز دارد. نظرات بسیار زیادی در مورد جراحی لیزیک، مزایا و معایب و البته مقایسه آن با سایر روش‌های جراحی چشم وجود دارد که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
عمل فمتولیزیک نوعی عمل چشم است که برای برش قرنیه به جای تیغ از لیزر استفاده میکند. این روش یکی از دقیق‌ترین و کم خطرترین انواع جراحی چشم، برای رفع مشکلات انکساری چشم است.
فمتو (Femto) بیانگر تکنولوژی و لیزیک (Lasik) نشان‌دهنده لیزر در این روش است. نام‌های دیگر و متداول عمل فمتولیزیک عبارت‌اند از:
- لیزیک بدون تیغه
- لیزیک تمام لیزر
- لیزیک لیزری
- لیزیک فمتو.
در این روش، از لیزر فمتوسکند (Femtosecond)، برای ایجاد یک فلپ نازک در قرنیه استفاده میشود و بعد از آن با لیزر اگزایمر بافت زیرین قرنیه را اصلاح می‌کنند.
این نوع از عمل برای چه کسانی مناسب است؟
برای اینکه بتوانید از عمل فمتولیزیک استفاده کنید باید معیارهای زیر را داشته باشید:
- ۱۸ سال به بالا باشید: جراحی‌های لیزری از جمله فمتولیزیک فقط برای بیماران بزرگسال تأیید شده‌است. بهترین سن انجام فمتولیزیک بین ۱۹ تا ۴۰ سال است.
- بینایی پایدار داشته باشید: اگر شماره چشم شما طی یک سال اخیر ثابت نشده باشد نمیتوانید عمل فمتولیزیک انجام دهید. اگر در طول یک سال گذشته نمره عینک یا شماره لنز تماسی شما تغییر کرده‌است یا داروهایی مصرف می‌کنید که ممکن است بینایی شما را تغییر دهد، یا دارای نوسانات هورمونی هستید که می‌تواند بینایی شما را تحت تأثیر قرار دهد (مانند شیردهی یا دیابت) نباید عمل فمتولیزیک انجام دهید.
- شرایط مناسب بهبود زخم را داشته باشید: از لحاظ سلامتی شما نباید شرایطی داشته باشید که روی بهبود زخم، اثر سوء داشته باشد یا هیچ دارویی مصرف نکنید که ممکن باشد بهبود زخم را دچار اشکال کند.
- قرنیه نازک نداشته باشید: افرادی که قرنیه نازکی دارند ممکن است بعد از عمل فمتولیزیک در معرض خطر نابینایی قرار بگیرند.
- جراحی‌های مقاوم به درمان قبلی نداشته باشید: اگر قبلا از جراحی یا روشی برای درمان عیوب انکساری چشم داشته‌اید و جواب نگرفته‌اید، ممکن است از انجام فمتولیزیک یا سایر انواع جراحی لیزری چشم جلوگیری شود.
عمل فمتولیزیک چگونه انجام میشود؟
در واقع اصول لیزر چشم در تمام عمل های لیزری چشم، شبیه به هم بوده و تفاوت اصلی آنها در آماده نمودن چشم برای تابش نور لیزر میباشد. بعنوان مثال چیزیکه عمل لازک چشم را از عمل لیزیک متمایز میکند، نوع برش سطح قرنیه برای تابش نور لیزر میباشد. در عمل فمتولیزیک هم، تمام آمادگی هایی که برای عمل لیزیک چشم انجام میشود، مدنظر قرار میگیرد. ابتدا چشمها با قطره ی بی حسی، بی حس میشوند و شما کاملا به هوش هستید. سپس شما به سمت دستگاه لیزر بسیار پیشرفته ای هدایت میشوید. پس از دراز کشیدن روی تخت دستگاه، چشمهای شما با وسیله ای به نام اسپکولوم باز نگهداشته میشود. اینک با لیزر فمتوسکند برشی بسیار دقیق و ظریف روی قرنیه ایجاد میشود.
این برش بسیار ظریف در عمق حدودی 90 تا 110 میکرون در قرنیه ایجاد میشود. از این روی این عمل برای قرنیه های نازک بسیار مناسب است. سپس تابش لیزر اگزایمر به سطح قرنیه شما، تمام عیوب انکساری شما را اصلاح مینماید. تمامی عیوب انکساری شما از جمله نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم توسط فمتو لیزیک اصلاح میشود. اینک لایه ی برش خورده به محل اولیه خود برگردانده میشود تا خود، به عنوان یک پانسمان طبیعی از بافت لیزر شده محافظت نماید. این لایه ی ظریف و بسیار نازک، بزودی جوش میخورد و نیازی به بخیه ندارد.
مزایای عمل فمتولیزیک نسبت به لیزیک
علاوه بر راحت بودن خیال بیماران (به علت عدم استفاده از تیغ جراحی ) و عدم ایجاد درد، مزایای فمتولیزیک عبارت است از:
- قابل پیش بینی بودن ضخامت فلپ قرنیه
- کاهش خطر از بین رفتن قرنیه طی عمل جراحی
- کاهش خطر ابتلا به آستیگماتیسم بعد از انجام لیزیک
همچنین در برخی موارد ممکن است لیزر فمتوسکند باعث ایجاد یک فلپ نازکتر در قرنیه شود که این موضوع جراح را قادر می سازد تا با خیال راحت مقدار بیشتری از نزدیک بینی را تصحیح نماید.
همچنین لیزر فمتوسکند در فمتولیزیک، به جراح گزینه های بیشتری را جهت تعیین اندازه فلپ، شکل و جهت آن برای یک لیزیک سفارشی، طبق نیاز هر بیمار می دهد.
در نهایت لیزر فمتوسکند می تواند فلپ قرنیه ای ایجاد کند که دارای لبه هایی باشد تا فلپ را قادر سازد، بعد از جراحی در موقعیت اصلی خود بصورت ایمن تری قرار گرفته و به طور بالقوه کاهش زمان بهبودی و کاهش خطر تغییر جابجایی فلپ را بعد از جراحی ارائه دهد.
مراقبت های قبل از عمل فمتولیزیک
- اگر از لنز تماسي نرم استفاده مي کنيد، حداقل از یک هفته قبل از عمل فمتولیزیک، استفاده از لنزتان را متوقف کنيد.
- اگر از لنز تماسي سخت استفاده مي کنيد، حداقل ۳ تا ۴ هفته قبل از عمل، استفاده از لنزتان را متوقف کنيد
- روز قبل از عمل و یا صبح روز عمل، حتما استحمام کنيد و لبه پلک ها را با شامپو بچه رقيق شده بخوبي شستشو دهيد. بخاطر داشته باشید که در 4 روز اول بعد از عمل فمتولیزیک، برای استحمام محدودیت دارید.
- روز عمل به هيچ وجه از عطر، ادکلن و ساير مواد معطر استفاده نکنيد (دستگاه ليزر نسبت به بو حساس است) و از آرايش لبه پلکها جدا اجتناب نمایید.
- عمل فمتولیزیک نیاز بـه ناشـتا بـودن کاندیدای جراحی ندارد.لذا بهتر اسـت قبل از مراجعـه برای عمل حتمـا یک وعده غـذاي سـبك ميـل نماييد.
- بدلیل اینکه بعد از عمل نمیتوانید رانندگی کنید حتما با یک همراه برای جراحی فمتولیزیک به کلینیک نوآوران مراجعه کنید. شما در دو هفته ی اول بعد ازعمل نمیتوانید رانندگی کنید.
مراقبت های بعد از عمل فمتولیزیک
- 1. پس از عمل فمتوليزيک، احتمالا ديد چشمتان تار است. نگران نباشيد. اين حالت طبيعي و قابل انتظار است. بینایی شما طي دو تا سه هفته آينده شفافتر خواهد شد. و سپس کاملا واضح میشود.
- 2. بهتر است طي هفته اول موقع خواب از محافظ چشمي (شيلد) يا عينک محافظ استفاده کنيد تا باعث شود که هنگام خواب چشمان خود را نمالید.
- 3. قطره هاي چشمي خود را طبق تجویز پزشک جراح خود استفاده کنيد. بيـن دو قطره 5 دقيقـه فاصله بگذاريد. قطره ها را میبایست در زمان بيداري استفاده کنید.در هنگام خـواب نیازي بـه ريختن قطره نيسـت و بـراي ايـن منظـور نیاز نیست بیدار شوید. صبـح بعـد از بيـدار شـدن مجـددا زمـان ريختـن قطـره هـا را تنظيـم نمایید.
- 4. کارهاي چشمي مثل رانندگي، تلويزيون، مطالعه، موبایل،کامپیوتر و ….. تا جائيکه ميزان بينائي شما کافي باشد و خسته نشويد، منعي ندارد.
- 5. چند رو اول بخاطر حساسیت چشم به نور، در منزل و در هفته های اول، بيرون از منزل از عينک آفتابي استفاده کنيد.
- 6. مراقب باشيد که طي ماه اول فشاری به چشم های خود وارد نکنید. تا دوماه هرگز اجسام سنگین بلند نکنید و چشمتان را مالش ندهيد.
- 7. حداقل طي دو هفته اول پس از عمل فمتولیزیک، از آرايش لبه پلک ها و اطراف چشم اجتناب کنيد. استفاده از لنزهای زیبایی تا سه ماه بعد از عمل فمتولیزیک ممنوع است و پس از آن بايـد در روز معاینه با مشورت با پزشک استفاده شود.
- 8. تا حدامکان از كشيدن سيگار بعد از عمل حداقـل بــه مدت 2هفته خودداري کنید و در محيطي كــه دود سـيگار، قليان و … وجــود دارد، حضور نداشته باشيد.
- 9. احتمال سوزش، ریزش اشک و احسـاس جسم خارجي در چشم در چند روز اول بعد از عمل Femto Lasik وجـود دارد. میتوانیداز قـرص مسكن يـا قطره طبـق دسـتور پزشـك استفاده نماييـد.
- 10. دو تا سه هفته پس از عمل لیزیک بدون تیغه، استخر نرويد و پس از آن نيز از عينک شنا استفاده کنيد. حداقل تا سه ماه پس از عمل شيرجه نزنيد.
- حداقل تا دوماه پس از انجام لیزیک بدون تیغه، از ورزشهای سـنگين از قبيـل رزمی، بوکس، وزنه برداری، کشتی و يـا سـر زدن بـه تـوپ در فوتبال پرهیز نماييـد.
